Trump dünyasında Türkiye
20 Ocak'ta iktidara gelişinden bu yana Trump ülkesini de dünyayı da büyük ölçüde yeniden kurguladı. Amerika kendi içinde değişti, hakları ve özgürlükleri kısıtladı, yasalarını askıya aldı. Meksika'ya müdahale tehdidinde, Kanada'ya ilhak teklifinde bulundu. Danimarka'dan toprak, Panama'dan kanal istedi. Hasımlarından çok dostlarını zorladı. Avrupa'ya başınızın çaresine bakın dedi. Hepsinin ötesinde de ticaret savaşlarını başlattı.
Neyse ki Türkiye ile ilişkilerini germedi. Suriye'de yapıcı olabileceğimize inandığını belli, Ukrayna savaşının sona erdirilmesi için gösterdiğimiz çabayı da takdir etti. Suriye'deki askerlerini çekmedi ama Amerikalı yetkililerin eylem ve söylemlerinden SDGPYD ile yeni rejimin işbirliğini ve ülkenin toprak bütünlüğünü ciddiye aldığı, istikrarına önem verdiği anlaşılıyor. Ayrıca kurgulamaya çalıştığı yeni dünya düzeni de Türkiye için fırsatlar yaratacağa benziyor.
Fazileti tartışmalı olmakla birlikte Trump yönetiminin siyaset anlayışıyla AK Parti iktidarının siyaset tarzının örtüştüğü de sır değil. Tüm bunların ötesinde Trump yönetimin iki tarafa uyguladığı baskı ve diğer yöntemlerle Ukrayna'daki savaşı bitirebilirse Türkiye üstündeki yaptırımlara uy baskısı da sona erebilir, günün birinde bizi içine çekebilecek bu büyük istikrarsızlık da yönetilebilir hale gelebilir.
Unutmayalım ki Ukrayna Savaşı Türkiye açısından ciddi bir riskti ve hala da öyle. Biz her ne kadar iki tarafa eşit mesafede durmaya çalışsak da müttefiklerimizin bazen sabır sınırlarını zorlayan angajmanları çatışmanın coğrafi tırmanma olasılığını güçlendirmekteydi. Amerika, İngiltere ve bazı başka ülkelerin Ukrayna'ya verdiği lojistik ve tabii ki istihbari destek cephe hattına da yansımaktaydı.
Geçtiğimiz günlerde New York Times'da yer alan animasyon destekli dört bölümlük yazı dizisinde aktarıldığı gibi, Amerika'nın Almanya'daki Wiesbaden üssünden ve zaman zaman da sahada Ukrayna silahlı kuvvetlerine yardımcı olarak savaşa doğrudan taraf olmuştu. Rusya'nın en güçlü ve kendince en prestijli savaş gemisinin batırılması dahi Amerikalılar sağladığı silah ve istihbaratla mümkün kılınmıştı.
Eğer bu destek sürseydi, Amerika'nın önceliği Rusya'yı Ukrayna'da yıpratmak olarak kalsaydı, savaşın yayılması ve NATO üyeliğimiz nedeniyle bizi de bir şekilde kapsaması kaçınılmazdı. Trump'ın kendince makul nedenlerle savaşı bitirmeye çalışması bu riskin azalmasına yol açtı. Ayrıca CAATSA yaptırımlarının kaldırılması, F-35 programına yeniden katılımın sağlaması güçlü bir olasılık olarak ortaya çıktı.
Ancak bir yanda kayıtsız şartsız İsrail hayranlığı ve Netanyahu dostluğu, diğer yanda Amerika'ya olan göçü tersine çevirme çabaları ikili ilişkileri germe potansiyelini içinde barındırıyor. Benim bildiğim biri master diğeri doktora yapan iki öğrencimizin vizeleri sudan gerekçelerle iptal edildi. Bir öğrencimiz Filistin sorununun doğru tarafında yer aldı diye terörist muamelesi gördü.