Doğru yerden başlandı
Trump Yönetiminin Ukrayna ve Avrupa'yı dışlayarak Rusya ile müzakerelere başlaması Avrupa'da da Amerika'daki muhalif çevrelerde de eleştiri konusu oldu. Devre dışı bırakılan ve kalbi kırılan Avrupalı liderler Paris'te Macron'un inisiyatifiyle toplandı. Ukrayna Cumhurbaşkanı kendince haklı nedenlerle bizsiz barış olmaz benzeri açıklamalar yaptı. Dün de bilindiği gibi Ankara'yı ziyaret etti, Cumhurbaşkanı Erdoğan ile görüştü.
Ancak Trump Yönetimi bu kez doğru olanı yaptı. Çünkü savaş her ne kadar Ukrayna toprakları üstünde ve hakkında olsa da sebebi Amerika'nın yayılmacılığıydı. Rusya'yı tehdit eder biçimde etki ve kontrol sahasını genişletmeye çalışması yüzünden çıkmıştı. Üstelik de savaşı neredeyse fiilen yöneten, yönlendiren Amerika ve onun karşısında Rusya'ydı.
Rusya 24 Şubat 2022'de harekatını başlatmadan önce Ukrayna'ya değil NATO ile Amerika'ya nota vermiş, taleplerini dillendirmişti. Mart 2022'deki İstanbul müzakerelerinin başarısızlıkla sonuçlanmasının sebebi de Amerika ve onun arkasına sığınarak hala büyük devlet gibi davranan İngiltere'ydi. Yani Ukrayna'da barış olacaksa birbirine güvence vererek uzlaşması gerekenler Amerika ve Rusya'dan başkası değildi.
Trump baştan itibaren bu gerçeği gördü, ülkesinin Rusya'ya karşı verdiği yıpratma savaşının risklerini de dikkate alarak bunu bitirecek adımları atmaya karar verdi. Avrupalıların müzakerelere gölge düşürmemesini sağlamak ve belli ki biraz da onları aşağılamak, hadlerini bildirmek için ilk buluşma yeri olarak -çoğu askeri- milyar dolarlık malzeme satacağını düşündüğü, Filistin sorunu çözülmeden İsrail'le barıştırmayı aklına koyduğu Suudi Arabistan'ı seçti.
Eğer iki ülke anlaşabilirse, Trump ve Putin 1938 Hitler-Chamberlain örneğini farklı biçimlerde de olsa tekrarlamazsa, Ukrayna'daki savaşın bitmesi, Ukrayna ile Rusya'nın anlaşması çok daha kolay olacağa benzer. Büyük olasılıkla Ukrayna vereceği toprak tavizi karşılığında güvenceler elde eder, ülkesi hukuken de bölünür ama geri kalanını korumak imkanına kavuşur. Zaten görev süresi çoktan bitmiş olan Zelenski de ilk seçimlerde yerini bir başkasına bırakır.
Bizim açımızdansa kuzey sınırlarımızdaki istikrarsızlık biter, müttefiklerin koyduğu keyfi yaptırımlara uyun baskısı sona erer, Ukrayna ve Rusya ile olan ilişkilerimiz daha da normalleşir. Güvenlik açığı kapanmayacak olan Ukrayna Türkiye'ye daha fazla yaslanır, daha çok fırkateyn, daha çok zıhlı araç ve dron alır. Savaşın tırmanma ve ittifak üyeliğimiz yüzünden bizi de içine çekme riski azalır. Kazayla dahi olsa nükleer bir felaketin yaşanması önlenir.