Amerika dün itibarıyla seçimini yaptı, Senato'sunun üçte biri, Temsilciler Meclisi'nin tamamı, hepsinden önemlisi de başkanını resmen belirleyecek 538 delege için oyunu kullandı. Seçim sisteminin karmaşıklığı nedeniyle tüm sonuçların hemen belli olması beklenmiyor. Belli olan sonucun da tartışmalardan azade olmayacağı düşünülüyor. Korkulan bir önceki seçim sonrası yaşananların prova gibi kalması.

Kamuoyu yoklamaları başkanlık yarışının başa baş gittiğine, Pensilvanya başta olmak üzere salıncak eyaletlerde Demokratlarla Cumhuriyetçilerin, Harris'le Trump'ın oylarının birbirine çok yakın olduğuna işaret ediyor. Ayrıca bilindiği gibi Amerika'da küçük eyaletler kayırıldığı ve 48 eyaletle DC'de bir oy fazla alan adaya tüm seçiciler kurulu kotası aktarıldığı için çok oy almak ille de başkan seçilmek anlamına gelmiyor.

Aslında ne seçim sistemi adil, ne de Amerika anladığımız anlamda demokratik. Sistem baştan yanlış kurgulanmış, halkın değil sermaye sahiplerinin haklarını korumak, beklentilerini karşılamak mantığına oturtulmuş. Afrika kökenli Amerikalılara da bazı eyaletlerde 1960'lı yıllara değin oy hakkı fiilen tanınmamış. Günümüzde temsiliyet anlamında ciddi sıkıntılar mevcut ancak sistemin değişmesi imkansıza yakın.

Yine de güçler dengesine, hukuka, içtihada ve geleneğe değer veren bir yapı mevcut. Tüm sorunlarına karşın bizden daha katılımcı ve pek çok açıdan ne yazık ki daha demokratik bir ülke Amerika. Ama seçimin bizi ilgilendiren tarafı sistemi değil, bu sistem sonucunda iktidara gelecek, başkanlık koltuğuna oturacak insan. Çünkü nihayetinde o insan dünya siyasetini etkileyecek, alacağı kararlar ve vereceği tepkilerle geleceğimizi bir ölçüde şekillendirecek.

Eğer Harris seçilecek olursa daha öngörülebilir biri Amerika'nın başına geçecek. Ukrayna savaşının kolay bitmeyeceğini, Çin'le olan ilişkilerin pek farklılaşmayacağını, NATO'nun önemini koruyacağını, Avrupa'nın Amerika'dan otonom bir politika izlemesinin daha da zorlaşacağını, iklim krizinin daha kolay yönetilebileceğini, bizimle olan ilişkilere bırakıldığı yerden devam edileceğini söyleyebileceğiz.

Trump seçilirse Ukrayna'daki savaş muhtemelen daha çabuk sonuçlanacak, Amerika Rusya'yı Avrupa'nın ortasında yıpratmanın kendisinin de yıpranmasına yol açtığını görecek, NATO belli ki anlam ve değerini yitirecek, AB kendini savunmanın yollarını arayacak, iklim krizi çok daha ciddi bir kriz olarak karşımıza çıkacak, sıcaklık artışlarını ve ona bağlı sonuçları yönetmek bütün dünya için çok daha zor olacak.

Diğer yandan hangisi seçilirse seçilsin Amerika'nın İsrail'e bakışı değişmeyecek, Trump da Harris de İsrail'in çıkarlarını farklı yöntem ve üsluplarıyla korumaya çalışacak. Trump olasıdır ki kendi icadı İbrahim Anlaşmalarını bir an önce canlandırmaya ve Körfez liderlerinin sırtını sıvazlayıp baskıyla İsrail ile uzlaştırmaya çalışacak. Harris ise İsrail'e destek konusunda biraz daha çekimser, daha doğrusu utangaç davranacak.