Dünyada şiirleri çok sayıda ülkelerin dillerine çevrilen iki şaire Azerbaycan'dan Terane Turan Rehimli, Türkiye'den Leyla Işık. Bu haftaki makalemin konusu Terane Turan Rehimli. Haftaya konumuz şaire Leyla Işık.

Doç. Dr. Terane Turan Rehimli, Azerbaycanlı şair, yazar, gazeteci, çevirmen, edebiyat eleştirmeni ve akademisyen olup, Türkiye, Azerbaycan, Filipinler, Kazakistan, İtalya, Umman, Belçika, 'Amerika Birleşik Devletleri, Mısır, Yemen ve Hindistan'da en saygın Uluslararası Edebiyat kurumları ve ajanslarının aktif üyesidir.

1995 yılında Azerbaycan Devlet Pedagoji Üniversitesi Filoloji Fakültesi'nden mezun olan Rehimli, 2003 yılından beri 30 yıl Azerbaycan Devlet Pedaqoji Üniversitesinin filoloji fakültesinde öğretim üyesi olarak çalışmıştır. Filoloji Bilimleri alanında Doçent Dr. olup 9 kitap ve 500'den fazla makalenin yazarıdır.

2004 yılında Filoloji bilim dalında Felsefe Doktoru ünvanını almak için "Kemal Talibzade'nin Yaratıcılığı" konulu tezini yapmış, 2011 yılında doçent ünvanını almış, 2021 yılında da filoloji bilimleri doktoru bilimsel ünvanını almak için "1960-1970'li yıllar Azerbaycan nesri edebiyat eleştirisinde" konulu tezini hazırlamıştır.

Azerbaycan, Türk halkları, Doğu Slav halkları ve Batı ülkeleri edebiyatlarından yaptığı araştırmalar birçok ülkede ilgiyle karşılanmış, Azerbaycan, Türkiye, Romanya, Ukrayna, Rusya, Özbekistan, Kıbrıs, Bangladeş vb. ülkelerdeki uluslararası bilimsel konferans ve sempozyumlarda sunduğu bildiriler, bilimsel dergilerde yayımlanan makaleleri büyük ilgi görmüştür.

Şiirleri ve düzyazıları; Türkçe, Özbekçe, Kazakça, Türkmence, Kırgızca, Rusça, Ukraynaca, İngilizce, Almanca, İtalyanca, Fransızca, Arnavutça, Yunanca, Romence, Lehçe(Polonya), Sırpça, Boşnakça, Makedonca, Bulgarca, Urduca (Pakistan), Hintçe, Çince, Japonca, Bengalce, Endonezce, Vietnamca, Portekizce, Arapça, Farsça, Urduca İspanyolca, Flemenkçe(Belçika), Karadağca, Hırvatça (Hersek), Endonezce, Swahili (Kenya), Ukraynaca, Türkmence, Kırgızca, Özbekçe, Kazakça, Farsça (İran) vb. 40'tan fazla dile çevrilmiştir. Şiirleri ve makaleleri için dünya çapında 100'den fazla uluslararası ödül ve 300'den fazla fahri derece ve diploma verilmiştir.

Bangladeşli şair Ruupom Rashid şairin şiirleriyle ilgili "Terane Turan Rehimli - Azerbaycan şiirinin dünyadaki sesi" başlıklı makalesi, Vietnam'ın dünyaca ünlü şairi ve çevirmeni May Van Fan, "Uçurumu Geçmeye Sesleyen Terane Turan Rahimli Şiiri" başlıklı makalesi, Arnavut şairi Mehmet Rreman'ın Terane Turan Rehimli'nin şiirleri için "Şairin Parmağının Gösterdiği Yer" başlıklı yazısı, hakkında yazılan yazılar içinde dikkat çekenlerdir.

Ayrıca, Azerbaycanlı Prof. Dr. Azizhan Tanrıverdi "Acıdan doğan şiirler", Prof. Dr.Tayyar Salamoğlu "Qam yazılı kitabım", Prof. Dr.Abbas Hacıyev "Lirik-felsefi-psikolojik düşünceler dünyasında", Prof. Dr. Himalay Enveroğlu "Mor Renkli Bulutlar", Halk şairi Balash Azeroğlu "Derdin Fısıltısı", Filoloji Doktoru Leyla Kerimova "Acı Fısıltısı - Kalbin Özlemi", Filoloji Doktoru Sakina Bayramova "Akademisyen Bir Şairin Kitabı", Elnara Alikızı "Bir yürekten bin kalbe süzülen sevgi", Doç. Dr. Mahruh Devletzade "Ben onu sevgisinden tanıdım" başlıklı yazılarında Terana Turan Rahimli'nin şiirlerini incelmişlerdir.

Billmsel kitapları hakkında Prof. Dr. Himalay Gasımov "Edebiyat ve tenkitin yaratıcılık sorunları" ve "Edebi-bilimsel hakikate yeni bir kavramsal bakış", Prof. Dr. Elman Guliyev "Azerbaycan düzyazısı ve eleştirisi Çağdaş edebiyat çalışmaları düzeyinde", Doç. Dr.Vasif Novruzov "Kemal Talıbzadenin Bilimsel-Teorik Araştırmaları Terane Turan Rehimli Çalışmasında", Doç.Dr. Sakibe Aleskerova "Eleştiride realist görüş veya manevi, ahlaki düşünceler", Elnara Akimova "Edebiyat eleştirisi ve düzyazı ilişkileri dünden bu güne" makaleleri yayınlanmıştır. Terane Turan Rehimli'nin kitapları Azerbaycan, Türkiye ve İtalya'da yayınlanmıştır. Başka dillere çevrilen şiirlerinden örnekler:

Seni Sevmedim

Ben seni sevmedim beni yak diye

Sevgimle açılan gözünü sevdim.

Dilinden çıkanlar dillere düştü,

Bana demediğin sözünü sevdim.

Kıymadım od olup bağrını sökem

Bahtımı doğradım sana baht dikem

Sevmedim vusalin tadına erem

İçimde hasretin izini sevdim.

Ben seni sevmedim borçlu kalasın

İstedim kalbimi borca sayasın

Ben seven değilim bin sen olasın,

Senin yüreğinde özümü sevdim.

Terane Turan Rehimli

Ben bu cihana sığmayan

bir milletin şairiyim

Bir hikmetim, hazinemde Şeyh Nizamînin dürrü,

Bir kitabım, her sözü açılmaz Fuzûlî'nin sırrı,