Zülfü Bey'den Sezgin Tanrıkulu'na savrulan CHP

Diyarbakırlı Mehmet Zülfü Tiğrel, Diyarbakır'ın hatırlı ailelerinden Zülfüzadelere mensuptur. Rüştiye ve mülki idadiden mezun olduktan sonra memurluk yapar. 1912'de Osmanlı Mebusan Meclisi'nde mebustur. Üç dönem Diyarbakır mebusluğu yapar. Birinci cihan harbi başlamıştır. Dört sene süren savaşın sonunda cephelerde kayıplar fazladır. Mondros mütarekesi imzalanır ancak emperyalistler bununla yetinmezler. Mütarekeden üç ay sonra 15 Ocak 1919'da Diyarbakır Mebusu Zülfü Bey tutuklanarak Mısır'a götürülür. Zülfü Bey'in Diyarbakır'da birçok aşirete tesir ettiğini ve İngiliz kışkırtmalarına karşı bölgedeki gücü tutuklanmasında en büyük sebeplerden biridir.İngilizler Anadolu'da başlayacak Milli Mücadele hareketini engellemek için 1915'teki Ermeni Tehcirini bahane ederler ve dönemin nazırlarını, ordu komutanlarını, valilerini, mebuslarını ve yazarlarını tutuklamaya başlarlar. 19 Mayıs'ta Samsun'a çıkan Mustafa Kemal Paşa'dan tam 10 gün sonra 29 Mayıs 1919'da başlayan tutuklamaların tarihi dikkat çekicidir. 145 kişilik listede devrin çok önemli isimleri yer alır. Zülfü Bey de Mısır'dan Malta'ya götürülür. 2 yıl 8 ay süren bir sürgün yaşayacaktır. Malta günlerinde Zülfü Bey zorluklar yaşar. Bir kez bile mahkemenin huzuruna çıkarılıp yargılanmamıştır. İngilizler milli mücadeleye sekte vurmak için 1921 yılının ortalarına kadar onu Malta'da tutarlar. Mahkeme safhalarında diğer aydınların savunmaları tarihe geçecek önemli ifadeler içerir. İngilizler bu kumpası daha uzun sürdüremeyeceklerini fark ederler. Mustafa Kemal'in yükselen tepkisi, Londra basınında artan kamuoyu baskısı ve mali güçlükler bu sürgünün bitmesinde etkili olacaktır. Anadolu'daki milli mücadeleye katkı verecek aydınlarımızın Malta Müdafaaları mutlaka okunmalı. Süleyman Nazif, Ziya Gökalp, Kuşçubaşı Eşref, Yunus Nadi, Şeyhülislam Ürgüplü Mustafa Hayri sadece birkaçıdır bu isimlerin.Zülfü Bey, 25 Ekim 1921 tarihinde Malta'da bulunan diğer tutuklularla birlikte serbest bırakılmış ve 15 Kasım 1921 tarihinde Ankara'ya gelerek Türkiye Büyük Millet Meclisi genel kuruluna Diyarbakır Milletvekili olarak takdim edilmiştir.Milli Mücadele zafere ulaşmıştır. 23 Ekim 1923'te Mustafa Kemal Paşa Halk Fırkası'nın tüzüğünü ve kuruluş dilekçesini imzalar. Dilekçede partinin kurucusu 9 kişinin imzası vardır. Diyarbakır Mebusu Zülfü Bey o isimlerden biridir.Zülfü Bey, Osmanlı Mebusanlığı vazifesinden itibaren Diyarbakır ile ilgili önemli kazanımlara katkı sağlamıştır. Diyarbakır'a içme suyu temini konusunda çok sayıda önerge veren ve ısrarla ödenek talebinde bulunan Zülfü Bey bu konuda başarılı olmuş, Diyarbakır halkının suya erişimine katkı sağlayacak hizmetlere öncülük etmiştir. Hamravat Suyu, Zülfü Bey'in önemli katkıları sonucunda ıslah edilmiş su kanalı yoluyla, şehir merkezindeki birkaç noktada bulunan çeşmelere ulaştırılmıştır. Böylece çok uzun yıllar boyunca içme suyu konusunda sıkıntı çeken şehir halkı temiz ve bol içme suyuna kavuşmuştur. Diyarbakır'a tren hattının ulaşması için de çok çaba sarf etmiş olan Zülfü Bey, bu yöndeki çabalarının sonucunu ancak Cumhuriyet'in ilanından yıllar sonra almıştır. 1935 yılında tren hattının