GÜNÜN TARİHİ 8 Ocak 1642

Vahşi Avrupa'nın acımasız Engizisyon Mahkemelerinde yargılanan ilim adamlarından biri de, ağır işkenceler altında 8 Ocak 1642 tarihinde son nefesini veren Galileo Galilei'dir.

Oysa, kendisi Avrupa'daki Rönesans hareketlerinin öncülerinden biriydi. Sırf hayatını ilme adadığı için mahkemeye sevk edilerek ağır cezalara çarptırıldı. Yıllarca işkenceli ev hapsinde tutuldu. Önce gözlerini kaybederek kör oldu. Sonra da hayatını kaybetti. Ölümünden sonraki aydınlanma dönemlerinde kıymeti bilindi; ne var ki, artık çoktan iş işten geçmiş durumdaydı. Eski Avrupa'nın bu meyanda pek çok sâbıkası mevcut.

Bilvesile, Galile'nin kısa hayat hikâyesine bakmakta fayda var.

Galile, 1564'da İtalya'da doğdu. Tıp ve matematik alanında eğitim gördü. Bilâhare, felsefe ile astrolojiye yöneldi. İçindeki öğrenme merakı, onu muhtelif sahalarda araştırıp öğrenmeye ve bazı keşiflerde bulunmaya sevketti.

Zamanla eski Aristotelesçi usûllerin dışına çıkarak kendine has bir sistem geliştirerek bu çizgide ilerlemeye devam etti. Ne var ki, o günün Avrupa'sı müsbet ilimlere kapalı olduğunda, birçok ilim adamı gibi Galile'nin de başına gelmeyen kalmadı.

Galile, 1581'de Pisa Üniversitesinde tıp eğitimine başladı, ancak maddi sıkıntılar sebebiyle devam edemedi.

Bilâhare, merak saldığı matematiğe yöneldi. Bu konudaki çalışmalar, onun 1589'de yine Pisa'da profesör olmasını sağladı. Ne var ki, orada yaptığı bir deney neticesinde, aynı üniversitedeki yaşlı profesörlerle karşı karşıya geldi. Meslektaşlarının baskısına dayanamaz hale gelince, 1592'de Pisa'yı terk etmek durumunda kaldı. Buradan Padova Üniversitesine geçti ve oradaki matematik kürsüsünde yer almayı tercih etti.

1597'de, vaktiyle askerî sahada kullanılan pusulayı ticarî sahada da kullanıma sunan Galile, 1600 yılından hemen sonra iptidaî bir termometrenin yanı sıra, ayrıca insanların kalp atışının ölçümünde kullanılmak üzere "sarkac"ı hizmete sundu.

1609'da Hollanda'da teleskopun devreye sokulduğunu öğrenince, kendisi de tutup daha gelişmiş bir teleskop imâl etti ve bunu astrolojik gözlemlerinde kullanmaya başladı.

Bilâhare, Ay yüzeyi, yıldız kümeleri ve Samanyolu üzerine yapmış olduğu tespitleri yayınladı. Ayrıca, Jupiter'in dört uydusunun varlığından, Merkür ve Satürn'ün şeklinden, Güneş'teki leke ve gölgelerden söz etti.