Darbecilerin Sivas'taki işkence kampı

Günün Tarihi: 10 EYLÜL 1962

Nur'un cesur zâbitlerinden biri olan Yüzbaşı Mehmed Kayalar (1913-1994), bilhassa 1950'li yıllarda Diyarbekir'de yaptığı hizmetler dillere destan olmuştur. Öyle ki, onun efsanevi kahramanlıkları nesilden nesile anlatılmaya günümüzde de devam ediliyor.

İşte, o müstesnâ zâtın içinde bulunduğu 485 mâsum vatandaş, 27 Mayıs Darbecileri (1960) tarafından haksız yere Sivas'taki Kabakyazı toplama kampına sürgün olarak gönderildiler. Orada aylarca ağır işkencelere mâruz bırakıldılar.

Söz konusu sürgün cezası, 10 Eylül 1962 tarihine kadar devam etti. Genel seçimlerden sonra kurulan koalisyon kabinesi (CHP-AP), bu haksız cezaya nihayet son verme kararını aldı.

Darbe Cuntası tarafından sürgün cezasına çarptırılan vatandaşların hüviyetleri de önemlidir. Bunların çoğu Kürt kökenli olup, bölgelerinde nüfûz sahibi olan şahsiyetlerdir.

İşkenceli sürgün cezasına çaptırılan diğer bazı isimler şöyle: Kinyas Kartal (Van), Faik Bucak (Urfa), Said Ramanlı (Batman), Ebubekir Ertaş, Said Ensarioğlu (Diyarbakır), Şeyh Selahaddin Fırat, Cemil Küfrevî...

Dokuz aydan fazla süren bu işkenceli kamp hayatında, maznunlar, ayrıca düzmece mahkemelerden geçirildiler. Bu uyduruk mahkemeler neticesinde, 430 kişi serbest bırakılırken, tanınmış, halkın itibarını kazanmış 55 kişi yeni bir sürgün cezasına çarptırıldı. Şeyh, ağa ve Mehmet Kayalar gibi kanaat önderi olarak bilinen bu şahıslar, Türkiye'nin Batı bölgelerine çok dağınık bir şekilde "sakıncalır şahıslar" olarak sürgün edildiler.

Kamp hayatı devam ederken, zaman zaman tedirginliğe sebebiyet veren ürkütücü söylentiler dolaşıyordu. Söylentilerin çoğu, tıpkı 1940'larda 33 vatandaşın İran sınırında kurşuna dizilmesi sonucu vuku bulan "Mustafa Muğlalı Paşa Olayı"na benzer şekildeydi. Güya, bir bahane ile kamptaki bu şahıslar da "Dur emrine uymadılar" denilerek kurşuna dizilecekler.

Bu tür vaziyetlerin yaşandığını doğrulayan şahitler var. Said Ensarioğlu ile Şeyh Said'in torunu Abdülilah Fırat, yazdıkları hatıra notlarında birbirini teyid eden ifadeler kullanıyor.