Geçtiğimiz günlerde vergi ve sosyal güvenlik düzenlemelerini içeren 36 maddelik "Torba Kanun" teklifinin TBMM'ye intikal ettiği bilgisini anında paylaşmıştım. Ayrıca bu teklifin sosyal güvenlik ve emeklilik ayaklarını detaylıca önceki yazımda sizlere izah etmiştim.

Akabinde okuyucularımızdan çok sayıda eleştiri geldi: "Bu Torba Kanun hep kesiyor, hiç vermiyor!" Evet, doğru; ama işler değişiyor.

Zira Torba Kanun, mevcut hâliyle sınırlı kalmayacak; daha da büyüyecek ve bazı vatandaşlara nefes aldıran kısmi nitelikte de olsa müjdeli maddeler de ilave edilmesi söz konusu…

Ankara'da kaynaklarımızdan edindiğimiz müjdeli bir gelişmeyi sizinle paylaşmak istiyorum. Genel sağlık sigortası borçlarıyla ilgili kısmi af yapılması için Torba Kanuna ilave bir madde yapılması beklenmektedir.

Daha önceden de ifade ettiğim üzere sosyal güvenlik reformunun en kritik ayağını GSS teşkil etmektedir. Neden mi Çünkü 2012'den beri neredeyse toplumun tamamı -istisnalar hariç- bu sigortanın sağlık güvencesi altında. Ama bu "koruma", her zaman bedava gelmiyor. Belirli şartların varlığı hâlinde her ay GSS primi ödemeyi de gerektirebiliyor. Keza GSS uygulamasında "18 yaşını bitirdikten sonra eğitim hayatına devam etmeyen tüm işsizler, kaçak sigortalı çalışanlar, liseyi bitirdikten sonra 20 yaşını aşıp eğitimine devam etmeyenler, 25 yaşını doldurmuş ve hiçbir işte çalışmayan üniversite mezunları ile hiçbir sigortalılığı bulunmayıp sağlık harcamalarını kendi cebinden karşılayanlar ile diğer tüm zorunlu sosyal güvenliği olmayan vatandaşlar kendi primlerini ödemek zorunda bulunmaktadır. Aksi takdirde sağlık sigortasından faydalanmaları zorlaşmaktadır. Belirtilen kişilerin resen kapsama alınması zorunluluğu 01 Ocak 2012 tarihinde başlatılmıştır. Buna rağmen bu durumun farkında olmayan ve her ay hanesine (asgari ücrete göre değişen) şu anda 780 TL'yi aşan borç ve borca ait gecikme zammı ile cezası uygulanan çok sayıda vatandaşımız bulunmaktadır.

Hâl böyle iken belirtilen kişilerin yüklü miktarda birikmiş genel sağlık sigortası borcu bulunmaktadır.

Genel sağlık sigortası borçları ile diğer SGK borçlarının yapılandırılması için önceki yıllarda çok sayıda af ve yeniden yapılandırma kanunları çıkarılmasına karşın hâlen borcunu ödemeyen çok sayıda vatandaşımız bulunmaktadır.

En son 2023 yılında genel sağlık sigortası borçlarının tüm faiz ve cezaları silinerek sadece anapara ödenmesi imkânı tanınmıştı.

Hükûmetin şimdi de genel sağlık sigortasına ilişkin kısmi af yapması beklenmektedir.

Gelir testi: Muhtaçlara bedava sağlık kalkanı

SSK, Bağ-Kur, Emekli Sandığıya da diğer herhangi bir kapsamda sosyal güvencesi olmayan vatandaşların prim ödeyip ödeyemeyeceklerini, ödeyeceklerse ne kadar prim ödeyeceğini belirleyen işlemler gelir testi olarak ifade edilmektedir.

Gelir testi yaptırmak bu kapsamdaki vatandaşlarımız için daha önceden mecburi idi. Bu zorunluluk 2017 yılında kaldırılmıştı. Ancak düşük gelirli olanlar için bu testi kendi isteği ile yaptırması avantajlı bulunmaktadır. Keza ikametgâhının bulunduğu yerdeki Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarına müracaat ederek yapılacak gelir testi sonucundagelirin aynı hanede yaşayan aile içinde kişi başına düşen tutarı asgari ücretin 1/3'ünün altındaçıkması hâlindetek kuruş GSS primi yatırmadan genel sağlık sigortasından faydalanmak mümkün olacaktır.

Kapsamda bulunup gelir durumu değişenler de durumlarının değiştiği tarihten itibaren yeniden gelir testi için Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarına müracaat edebilirler.

Borç tsunamisi: Her ay 780 TL+faiz