Sosyal Güvenlik Kurumu, sigortalıların yaralanması, malul kalması ya da ölümlerine sebep olan iş kazası, meslek hastalığı ve hastalık olaylarında sorumluluğu bulunan işveren ya da diğer üçüncü kişilerin kastı ya da kusurlarının bulunması hâlinde sorumlu tutmaktadır. Kurum bu durumlarda sigortalıya veya hak sahiplerine yapılan veya ileride yapılması gereken ödemeler ile bağlanan gelirin başladığı tarihteki ilk peşin sermaye değerinin yarısı, zarara sebep olan üçüncü kişilere ve şayet kusuru varsa bunları çalıştıranlara ödettirmektedir.

Konuyla ilgili yaşanan tereddütler ve Anayasa Mahkemesi kararına binaen yeni uygulamaya geçilmiştir.

UYGULAMADA YAŞANAN TEREDDÜTLER

İş kazası veya meslek hastalığı sonucu ölümlerde, hak sahiplerine bağlanacak gelir ve verilecek ödenekler için, iş kazası veya meslek hastalığının meydana gelmesinde kusuru bulunan hak sahiplerine rücu yoluna gidilemeyeceği gibi her bir sigortalı için bağlanan gelirler nedeniyle kendi hak sahiplerine rücu yoluna gidilemeyeceği meri mevzuatta açıkça belirtilmiştir.

Ancak, her iki tarafın da sigortalı olduğu ve hayatını kaybettiği olaylarda her birinin diğerine göre üçüncü kişi sayılması nedeniyle rücuya gidilip gidilmeyeceği konusunda tereddütler oluşmaktadır.

Bu çerçevede; 18.03.2021 tarihli SGK Başkanlık Olurunda, her iki tarafı SGK sigortalısı olan ve kusur tespiti yapılan trafik iş kazalarında, işverenleri aynı veya farklı olan birden fazla kusurlu sigortalının aynı olay ile iş kazasına maruz kalarak hayatlarını kaybetmeleri durumunda, her bir sigortalı yönünden üçüncü kişi konumunda olan diğer sigortalının hak sahiplerine bağlanan gelirler için sigortalının hak sahiplerine rücu edilmesi yönünde değerlendirme yapılması talimatlandırılmıştı. Ancak bu süre zarfında; Anayasa Mahkemesinin SGK (5510 s.) yer alan"... ölümlerde, bu Kanun uyarınca hak sahiplerine..." ibaresinin Anayasa'nın 10. maddesine aykırılığı ileri sürülerek iptalinin talep edildiği 30.11.2022 tarihli ve E. 202273, K. 2022149, (16.02.2023, 32106 s. R.G.) Sayılı Kararında;"13. İtiraz konusu kuralla sigortalının geçici veyahut sürekli iş göremez duruma gelmesi ile ölmesi arasında bir ayrıma gidilmiştir. İş kazasına uğrayan veya meslek hastalığına tutulan ve iş kazası veya meslek hastalığının meydana gelmesinde kusuru bulunan sigortalının hak sahipleri ile aynı iş kazası veya meslek hastalığının meydana gelmesinde bizatihi kusuru bulunan hak sahipleri ölüm hâlinde bağlanacak gelir ve yapılacak ödemeler yönünden SGK'nın kendilerine rücu etme imkânından muaf tutulmuştur. Bu itibarla söz konusu yardımlardan oluşan zarar SGK'nın üzerinde bırakılmaktadır.

14. Kural, iş kazası veya meslek hastalığı sonucu ölenlerin hak sahiplerinin sorumluluklarının kapsamını belirlemektedir. Söz konusu hak sahipleri, murislerinin ölümüne sebep olan iş kazası veya meslek hastalığı neticesinde başka bir sigortalının ölümü durumunda anılan sigortalının hak sahiplerine yapılan sosyal sigorta yardımlarından sorumlu tutulmamaktadır"şeklindeki değerlendirmesiyle konuya açıklık getirilmiştir.