Hastalığı ya da engelliliği nedeniyle çalışamayacak hâlde bulunan sigortalıların emeklilik için gereken "Yaş" şartını beklemeden emekli olmalarının yolu "malulen emeklilik"tir.

Malulen emeklilik için sigortalının çalışma gücünün veya iş kazası veya meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünün en az 60'ını kaybetmiş olması gerekmektedir.

Diğer bir önemli şart ise sigortalı olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihten önce sigortalının çalışma gücünü ağır düzeyde veya vazifesini yapamayacak şekilde meslekte kazanma gücünü kaybettiği önceden veya sonradan tespit edilirse, sigortalı bu hastalık veya engeli sebebiyle malullük aylığından yararlanamamasıdır.

Bu kategorideki malulen emeklilikten farklı olarak işe başlamadan önce engelli olanlara yönelik SGK'nın ayrı bir emeklilik uygulaması bulunmaktadır. Okuyucularımız çoğunlukla bu emeklilik çeşitlerini karıştırmaktadır. Malulen emekliliği daha önceki yazılarımızda açıklamıştık. Bu yazımızda iş hayatına başlamadan önce engelli olan işçilerin emekliliğini izah edeceğiz.

SİGORTASI ÖNCESİ ENGELLİ OLANLARIN EMEKLİLİĞİ

Ekim2008 öncesi ilk defa hizmet akdi ile çalışmaya başlayarak sigortalı sayılanlardan işe başlamadan önce çalışma gücünün en az 23'ünün veya iş kazası ve meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünün en az 60'ını yitirenler yaşları ne olursa olsun; en az 15 yıldan beri sigortalı bulunmak ve 3600 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olmak şartıyla emeklilik aylığına hak kazanabilmektedir.

Ekim2008 sonrası ilk defa hizmet akdi ile çalışmaya başlayarak sigortalı sayılanlardan ilk defa çalışmaya başladığı tarihten önce çalışma gücünün 60'ını kaybettiği önceden veya sonradan tespit edilen sigortalılara yaşları ne olursa olsun; en az 15 yıldan beri sigortalı bulunmak ve en az 3960 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olmak şartıyla SGK tarafından emeklilik aylığı bağlanmaktadır.

ÇALIŞMA GÜCÜ KAYIP ORANLARININ TESPİTİ

Sigortalıların ilk defa çalışmaya başladıkları tarihten önce malul olduklarının tespiti SGK Sağlık Kurulu tarafından yapılmaktadır. Bu nedenle sigortalıların değişik hastane ve doktorlarından almış oldukları maluliyet oranları tek başına maluliyete esas kabul edilmemektedir.

Maluliyetle ilgili yapılan yeni düzenlemeye göre çalışma gücünün en az 40-49 arasında kaybedilmesi "hafif düzeyde çalışma gücü kaybı", çalışma gücünün en az 50-59 arasında kaybedilmesi "orta düzeyde çalışma gücü kaybı" olarak kabul edilecektir. Çalışma gücünün en az 60 ve üzerinin kaybedilmesi ise "ağır düzeyde çalışma gücü kaybı" sayılmaktadır.

KADEMELİ PRİM VE SİGORTA SÜRESİ

İşçi sigortalılar için 15 yıllık sigortalılık süresi ve 3960 prim ödeme gün sayısı şartı ilk defa 2008Ekim sonrası sigortalı olanlar için uygulanacak olup sigortalılık süresinin başlangıç tarihine göre 3960 gün sayısı kademelendirilmiştir.