Sosyal güvenlik sistemimizde 18 yaşını doldurmadan başlayan bireylerin emeklilik süreçleri, statü ve tabi olunan kanuna göre farklılıklar içermektedir.

Memurlarla ilgili emeklilik işlemlerinde işe başlama tarihlerine göre iki farklı kanun hükümleri söz konusudur. 2008Ekim ayı öncesinde memur ve memur gibi sosyal güvenlik kapsamında bulunan kamu görevlilerinin emeklilik işlemleri diğer sigortalılardan farklı olarak Emekli Sandığı Kanunu'na göre yapılmaktadır.

Genel olarak memurların sosyal güvenliğinde 18 yaş şartı esas alınmaktadır. Ancak Emekli Sandığı Kanunu'na göre bir meslek veya sanat okulunu bitirenlerden, Türk Medeni Kanunu hükümlerine göre kaza-i rüşt kararı almak suretiyle öğrenimleri ile ilgili Kanuna tabi göreve girenler hakkında 18 yaşını bitirmiş olma şartı aranmamaktadır. Bununla birlikte;

01121971 tarihinden önce kaza-i rüşt kararı alanların,

Öğrenimleri ile ilgili görevlere kaza-i rüşt kararı almak suretiyle vekil olarak başlayanların,

Ticaret Lisesi mezunlarından kaza-i rüşt kararı alarak göreve başlayanların,

18 yaşın altında geçen süreleri fiilî hizmet sürelerinden sayılmayacaktır.

Harp Okulları, fakülte ve yüksekokullarda Türk Silahlı Kuvvetleri hesabına okuyan veya kendi hesabına okumakta iken askerî öğrenci olanlar ile astsubay sınıf okulu ve astsubay meslek yüksekokulu öğrencilerinden, öğrenci iken kaza-i rüşt kararı almış olanların, subay ve astsubay nasb edildikleri veya göreve başladıkları tarihten itibaren geçen süreleri ise fiilî hizmet sürelerinden sayılmaktadır.

Bunlardan, okulu bitirip göreve başladıktan sonra kaza-i rüşt kararı alanların ise fiilî hizmet süresi kesinleşen kaza-i rüşt kararının verildiği tarihten itibaren başlamaktadır.

Kaza-i rüşt kararının kesinleşmemesi hâlinde 18 yaşın dolum tarihinden önce geçen sürelerin fiilî hizmet süresinden sayılması mümkün değildir. Ayrıca, Maliye Meslek Lisesi, Meteoroloji Meslek Lisesi, Tapu Kadastro Mesleki Lisesi, Öğretmen Okulu ve benzeri okullardan mezun olup kaza-i rüşt kararı alanlardan mecburi hizmet yükümlülüğü olanların ilgili kurumlarda öğrenimleriyle ilgili göreve ilişkin kadro bulunmaması nedeniyle başka kadrolara atananlardan mecburi hizmet yükümlülüğü olduğuna dair belge veya atama onaylarında mecburi hizmet yükümlüsü oldukları tespit edilenlerin 18 yaşın altında geçen süreleri fiilî hizmet sürelerinden sayılmaktadır.

EMEKLİLİKTE ESAS ALINAN DOĞUM TARİHİ

Emekli Sandığı iştirakçilerin emeklilikte hangi doğum tarihine itibar edileceği anılan Kanunda yer verilmiştir. Buna göre 18 yaşın doldurulduğu tarihin tespitinde;

Emeklilikle ilgili göreve ilk kez başlayanlarda, atama sırasında kurumlara gösterilen nüfus cüzdanlarındaki doğum tarihleri,

Nüfus cüzdanı ile nüfus kayıtları arasındaki doğum tarihlerinde farklılık varsa nüfus kayıtlarındaki doğum tarihleri,

18 yaşın dolumundan sonra yaş düzeltmesi yapılmışsa, 18 yaşın dolumu tarihindeki doğum tarihleri (asıl doğum tarihi),

18 yaşın dolumundan önce yaş düzeltmesi yapılmışsa, bu düzeltme 18 yaşın dolumundan sonra kesinleşse de düzeltilen doğum tarihleri (tashihi doğum tarihi),

Esas alınacaktır. 18 yaşın dolumundan önce alınmış mahkeme kararı ile yapılan yaş düzeltmesi, kararın emeklilik hakkı tanınan göreve girişten sonra alınmış olması hâlinde dahi emeklilikte geçerli olacaktır.