Emeklilik sistemine acil neşter atılmalı! Yoksa çok geç

Emeklilik sadece çalışanlar için değil tüm vatandaşlarımız için olmazsa olmaz hayati ehemmiyet taşımaktadır.Emeklilik sistemimizde 80 yıldan beri çok sayıda değişiklik ve oynamalar yapılmıştır. Özelikle her seçim sathı mailinde aktüeryal denge ve nimet-külfet dengesi gözetilmeden yapılan müdahaleler emeklilik sistemimizi içinden çıkılmaz hâle getirmiştir.

Hâl böyle iken emeklilik maaşı bağlama esasları dönemlere göre değişiklik göstermektedir. Bu durumda aynı süre ve kazançlar üzerinden SGK'ya bildirim yapılmış olsa bile farklı maaş bağlanması söz konusu olmaktadır.

2008 yılında sosyal güvenlik reformuyla yürürlüğe konan SGK (5510 S.) Kanunla emekliaylık bağlama sisteminde yapılan değişiklikler, kanun değişikliklerinin yapıldığı tarihten önce sigortalı olanların aylıklarının hesaplanmasında da uygulanmaktadır. Buna göre 41-(a) ve 41-(b) kapsamındaki sigortalıların aylıklarının hangi sisteme göre hesaplanacağı; malullük ve yaşlılık sigortasında tahsis talep, ölüm sigortasında ise ölüm tarihine göre tespit edilmektedir. Memurların maaşları Emekli Sandığı Kanunu'na göre bağlanmaktadır. Ancak 2008Ekim ay başından itibaren ilk defa 41-(c) kapsamında sigortalı olan memurların aylıkları ise anılan kanunla getirilen yeni sisteme göre hesaplanmaktadır.

Diğer yandan enflasyon ve büyüme rakamlarında büyük dalgalanmaların seyrettiği dönemlerde özelikle SSK ve Bağ-Kur'dan emeklilik başvurusunda bulunulan tarihte de hayati ehemmiyet arz etmektedir. Keza bu durumlarda içinde bulunulan yıl veya takip eden yılda yapılacak emeklilik müracaatına göre aynı dönemlerde ve aynı süre ve kazançlar üzerinden şartlara sahip olan emekliler arasında bile kalıcı farklara neden olabilmektedir.

KARMA SİSTEMLE KARMAKARIŞIK EMEKLİLİK SİSTEMİ

Sigortalılık sürelerin geçtiği döneme göre hesaplama yapılmaktadır. Buna göre;

Özel sektörde çalışanlar için 31121999, kamu sektöründe çalışanlar için ise 1412000 (dâhil) ve öncesinde tahsis talebinde bulunan veya ölen sigortalıların aylıkları eski SSK (506 sayılı) Kanunda öngörülengösterge sistemine göre,

2000 öncesi hizmetleri bulunup 2000 ile 2008Ekim (özel sektör için 3092008, kamu sektörü için 14102008) öncesi tahsis talebinde bulunan veya ölenlerin aylıklarıgösterge ve İşsizlik Sigortası (4447 s.) Kanunuyla getirilen sistem olmak üzere ikili karma sisteme,

Sigortalılık başlangıç tarihi 2000 yılından sonra olup 2000 ile 2008Ekim (özel sektör için 3092008, kamu sektörü için 14102008) öncesi tahsis talebinde bulunan veya ölenlerin aylıklarısadece 4447 sayılı Kanun'la getirilen sisteme,

Sigortalılığı 2008Ekim (dâhil) ve bundan sonraki bir tarihte başlayanların aylıkları kanunla getirilenyeni sisteme,

2000 sonrası hizmetleri bulunup 2008Ekim (özel sektör için 1102008, kamu sektörü için 15102008) sonrası tahsis talebinde bulunan veya ölenlerin aylıkları4447 ve Kanunla getirilen ikili karma sisteme,

2000 öncesi hizmetleri bulunup 2008Ekim (özel sektör için 1102008, kamu sektörü için 15102008) sonrası tahsis talebinde bulunan veya ölenlerin aylıklarıgösterge, 4447 veKanunla getirilen üçlü karma sisteme, göre hesaplanmaktadır.

Normalde son derece basit bir şekilde hesaplanması gereken emekli aylıkları maalesef yapılan değişiklik ve oynamalarla içinde çıkılmayacak kadar karmakarışık hâle getirilmiştir.

ACİL HEM DE DERHÂL NEŞTER ATILMASI ŞART!

SSK ve SGK'da 28 yılı aşkın bilfiil çalışmış, SGK mevzuatını uygulamış, denetlemiş ÇSGB ve SGK komisyonlarında görev yapmış emeklilik ve sosyal güvenlik alanında en çok eser ve araştırma yapan uzman ve yazar olarak özelikle son 5 yılda emeklilik sisteminde muhalefetinde gazıyla aktüeryal dengeler gözetilmeden, sigortalıların katlandıkları maliyet (sigortalılık süreleriSPEK) dikkate alınmadan az çalışana az primi olanla, çok primi olanın aynı kefedeeşitlenerek yapılan adil olmayan maktu aylık artışları, seyyanen zamlar, eşitlemeler nimet-külfet dengesini infilak ettirmiştir.