Sadece ülkemiz içinde değil Uluslararası Küresel Emeklilik Endeksine bile şöyle bir göz ucuyla bakıldığında, emeklilerimizin durumunun hiç de iç açıcı durumda olmadığı açıkça görülmektedir. Hayat pahalılığı karşısında oldukça zorlanan 16 milyonu aşkın emeklinin gözü kulağı temmuz ayında yapılacak maaş güncellemesinde.

Yasal olarak yapılması zorunlu maaş zammına ilave olarak hükûmetin iyileştirme amaçlı seyyanen zam ya da refah payı verip vermeyeceği en büyük merak konusu. SGK mevzuatı gereğince emeklilerin gelir ve aylıklarının, her yılın ocak ödeme tarihlerinden geçerli olmak üzere, bir önceki 6 aylık döneme göre Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan en son temel yıllı tüketici fiyatları genel indeksindeki değişim oranı (TÜFE) kadar artırılarak belirlenmesi gerekmektedir. Bu belirleme şekli hem kendi çalışmalarından dolayı maaş alan emekliler hem de ölen sigortalıların hak sahiplerine bağlanmış olan aylık ve gelirler için de geçerli bulunmaktadır.

TÜİK'in mayıs ayı enflasyonu da açıklanmasıyla birlikte emeklilerin heyecanı daha da arttı. Zira 5 aylık enflasyon verisi kesinleşti. Geriye sadece bir aylık veri kaldı. 3 Temmuz günü haziran ayı enflasyonun açıklanmasıyla birlikte temmuz ayında yapılacak güncelleme kesinleşmiş olacaktır. Bu yazımızda 5 aylık enflasyon verisine göre muhtemel SSK, Bağ-Kur, Oda ve Banka Sandığı emeklilerinin zamları son gelişmeler ışığında irdelenmiştir.

MEVCUT VERİLERE GÖRE ZAM HESABI

TÜFE'deki (2003100) değişim 2025 yılı mayıs ayında bir önceki aya göre 1,53 artış, bir önceki yılın aralık ayına göre 15,09 artış, bir önceki yılın aynı ayına göre 35,41 artış ve on iki aylık ortalamalara göre 45,80 artış olarak gerçekleşti. En yüksek ağırlığa sahip 3 ana harcama grubunun yıllık değişimleri; gıda ve alkolsüz içeceklerde 32,87 artış, ulaştırmada 24,59 artış ve konutta 67,43 artış olarak gerçekleşti. İlgili ana grupların yıllık değişime olan etkileri ise gıda ve alkolsüz içeceklerde 8,25, ulaştırmada 4,07 ve konutta 9,34 oldu. Ancak emekliler enflasyonun bu rakamlardan çok daha fazla olduğu hususunda hemfikir. Açıklanan mayıs enflasyonu tüm beklentilerin altında kalmıştır. Diğer yandan emekli maaşlarına yüksek enflasyona rağmen 6 ayda bir güncelleme yapılması ise ayrı bir sorun. Keza güncellenen maaşlar cebe girmeden buharlaşmaktadır. Buna çözüm olarak her daim söylediğimiz üzere aylık bazda "Eşel Mobil" sisteminin uygulanmasıdır. Bu sisteme geçilmesi hâlinde 6 ay beklemeksizin enflasyon oranları her ay maaşlara yansıtılmasıyla güncelleme otomatikman gerçekleşmiş olacaktır.

OcakŞubatMartNisan ayları itibarıyla 4 aylık enflasyon farkı 13,37 olarak gerçekleşmiştir. Mayıs ayı enflasyonunu da ilave ettiğimiz zaman 5 aylık kümülatif enflasyon farkı 15,09 olarak gerçekleşmiştir. Geriye sadece haziran ayına ilişkin enflasyon verileri kalmıştır.

5 AYLIK ZAM

Bugün itibarıyla her SSK, Bağ-Kur, Banka ve Oda Sandıkları emeklilerinin maaşının en az 15,09 oranında otomatikman güncellenmenin söz konusu olduğunu söyleyebiliriz. Hâlen 14 bin 469 TL olan en düşük emekli maaşının bu oran üzerinden güncellenmesi hâlinde yaklaşık 16.652 TL olacaktır.

Halen maaşı 16.300 TL olan SSK veya Bağ-Kur emeklisi nisan ayı enflasyon verisi ile birlikte refah payı verilmezse dahi bugün itibarıyla maaşı en az 18 bin 760 TL'ye yükselmiştir. Başka bir örnek olarak maaşı 20.900 TL olan bir emeklinin aynı şekilde mart ayı enflasyon verisi ile refah payı verilmezse dahi bugün itibarıyla 24 bin 54 TL maaşa hak kazanmaktadır.

TEMMUZ AYINDA İLAVE İYİLEŞTİRME YAPILIR MI

TCMB Piyasa Katılımcıları Anketi'ne göre, TÜFE yıl sonu artış beklentisi 30,35'ten 29,86'ya geriledi. Buna göre, geçen ay 1,77 olan haziran ayı TÜFE artışı beklentisi, bu anket döneminde 1,61'e geriledi. Önceki yıl olduğu gibi TÜİK'in haziran ayında yine enflasyonu beklentilerin çok altında açıklayacağını tahmin etmekteyim. Mayıs ayı enflasyon rakamının beklentilerin çok altında açıklanmasıyla birlikte zam hesabı tamamen değişmiştir. Mayıs öncesinde 18'ler konusunda iyimserlik hâkimken Şimdi bu beklentiler azaldı. Buna göre refah payı verilmese dahi her halükârda SSK, Bağ-Kur, Banka ve Oda Sandık emeklilerinin temmuzda en az 16 en fazla 17 civarında bir güncelleme alacakları kanaatindeyim.