TÜİK'in 10 Temmuz 2024 günü yayınlanan Hanehalkı İşgücü Araştırması sonuçlarına göre; 15 ve daha yukarı yaştaki kişilerde işsiz sayısı 3 milyon 11 bin kişi oldu. İşsizlik oranı ise 8,4 seviyesinde tahmin edilmiştir.Zamana bağlı eksik istihdam, potansiyel iş gücü ve işsizlerden oluşan atıl iş gücü oranı 2024 yılı Mayıs ayında bir önceki aya göre 2,0 puan azalarak 25,2 oldu. Zamana bağlı eksik istihdam ve işsizlerin bütünleşik oranı 17,4 iken işsiz ve potansiyel iş gücünün bütünleşik oranı 17,1olarak tahmin edilmiştir.

Bu bağlamdaülkemizde çeşitli nedenlerle iş aramayanlar, çalışma gücü ve yeterliliğinde olmasına karşın çalışma hayatından çekilenler ile diğer işsizler dikkate alındığında işsizlik rakamlarının hâlen yüksek seviyelerde seyrettiği söylenebilir. Bu sene uygulanacak yeni ekonomik programda öngörülen hedeflerin tutturulması için öngörülen daralma da istihdama negatif yansıyacaktır.

Dolayısıyla işsizlikle birliktehayat pahalılığı tüm ailelerin geçimlerini daha da zorlaştırmaktadır. İşsizlik dönemlerinde ise işsizlik sigortasındanverilmekte olan işsizlik ödenekleri, bir nebze de olsa işsizlere ve ailelerinerahat nefes aldırmaktadır.

İşsizlik sigortası devlet tarafından kurulan zorunlu bir sigorta koludur. İşsizlik sigortası prim kesintileri 01.06.2000 tarihinde başlamış olup sigortalı işsizlere ilk ödeme 2002 yılı Mart ayında yapılmıştır. İşsizlik sigortası primi, sigortalınınprime esas aylık brüt kazançlarından 1 sigortalı, 2 işveren ve 1 devlet payından oluşmaktadır. İsteğe bağlı sigortalılardan işsizlik sigortası primini ödeyenlerden ise 1 sigortalı ve 2 işveren payı alınmaktadır.

İşsizlik ödeneği kapsamında 2023 yılında 1.613.904 kişi başvuruda bulunmuş toplam 718.416 kişi işsizlik ödeneği almaya hak kazanmış olup daha önceki dönemden ödemesi devam edenler dâhil olmak üzere 1.181.942 kişiye yaklaşık 22,6 milyar TL (genel sağlık sigortası dâhil) ödeme yapılmıştır.

Hükûmetin yüksek enflasyonla mücadele kapsamında ekonomik daralmanın daha da artmakta olduğu bu süreçte okuyucularımızın sualleri doğrultusunda işsizlik ödeneğinde gelinen son durum bu yazımızda irdelenmiştir.

EN DÜŞÜK VE EN YÜKSEK ÖDENEK MİKTARI

Bir iş yerinde çalışırken, çalışma istek, yetenek, sağlık ve yeterliliğinde olmasına rağmen, herhangi bir kasıt ve kusuru olmaksızın işini kaybeden sigortalılara belirli şartlarla halk arasında işsizlik maaşı olarak bilinen işsizlik ödeneği verilmektedir. Günlük işsizlik ödeneği, sigortalının son 4 aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama brüt kazancının 40'ı olarak hesaplanmaktadır.

Bu şekilde hesaplanan işsizlik ödeneği miktarı, aylık asgari ücretin brüt tutarının 80'ini geçememektedir. İşsizlik ödeneği damga vergisi hariç herhangi bir vergi ve kesintiye tabi tutulmamaktadır. İşsizlik ödeneği nafaka borçları dışında haciz ve başkasına devredilememektedir.