Kanadalı yazar Merrill Denison: Amerikalılar Kanada hakkında iyi niyetli ve cahildir, Kanadalılar ise ABD hakkında art niyetli ve bilgili!

Haritada büyük görünen ülkelerin çoğu çöl ya da buzuldur.

Antarktika'nın 14 milyon km²si bembeyazdır mesela, sadece 280 bin km²nin (ellide bir) toprak vardır altında

Rusya 17,1 milyon km² ile dünyanın en geniş ülkesidir ama büyük kısmı çok az insan barındıran Sibirya. Kışın kar buz yazın sinek batak.

Kazakistan toprakları geniştir lakin SSCB'nin nükleer testleriyle zehirlenir.

Cezayir çölleri de Fransızların atom denemeleri yüzünden kanser kusmakta.

"Hem semiz, hem temiz" derseniz bir ülke geliyor aklıma: Kanada!

9,98 milyon km²'lik alanı ile dünyanın 2. büyük ülkesi ve yarısı orman. Sadece tomruk satsalar ayakta kalırlar. Yeryüzündeki göllerin %60'ı Kanada'da, üstelik derin ve serin, sayıları da 2 milyon civarında (Tübitak). Bu büyük bir nimet, Avrupa bile kuruyor zira.

Kanada- ABD sınırı Atlantik'ten Pasifik'e (denizden denize) yaklaşık 8.900 km. Edirne'den Van'a gitçen gelcen, gitçen gelcen, gitçen kalcan işte o kadar.

Sahil şeridi ise 200 bin km'den fazla. Eh, körfezler burunlar çok olunca... Sadece Kuzey Buz Denizi'nde 36.500 adası var, daa ne diym sana

TRUMP'IN BOYUNU AŞAR

Trump sizi 51'inci eyaletimiz yapacam, başınıza vali koyacam derken üfürüyor boşuna. Sen git önce 36 trilyon borcunu öde, sonra geç mikrofon başına!

Kaldı ki karşındaki aşşamaale değil, birçok sektörde başa oynayan bir dev, üstelik İngiliz Milletler Topluluğu çatısı altında.

Dünyanın 3. büyük petrol, 4. büyük gaz ülkesi, OECD ve G-7 üyesi. Zengin mi zengin altın, nikel, elmas gibi kaynaklardan yana..

ABD'nin hiçbir şeyine muhtaç değil, istese uranyum satmaz, santrallerini zora sokar.

Kanada şelalelere türbin takan bir ülke. Elektriğin %59'u akan sudan. Fişi bi çekse Washington'u krize sokar o dakka.

Nükleer enerji ve yazılımda iddialılar. Önemli bir çelik üreticisi sonra, malının %83'ünü ABD'ye satar. Havacılık ve oto sanayiinde ciddi oyuncu, ünlü markalara parça sağlar.

Toprakların %89'u devletin, geniş arazilerde makinalı tarım yapar. Forbes listelerinde 56 megaşirketi var.

Kanada'nın Kyoto Protokolü'ne uyması manasız, yanında ABD gibi tabiata saygısız bir komşu olunca. Delinen ozon tabakası, kömürlü santraller, asit yağmurları, kimyevi madde yüklü sular.

YEDİ YIL SAVAŞLARIYLA

Efendim Kanada binlerce yıldır yerlilerin yurdu, ki bunların Türk olma ihtimali hayli fazla. Solukbeniz katliam yapa yapa yayılır, sırf Kızılderilileri zora sokmak için bizonları kırar. Büyük şef çok şaşar buna "son geyik ve balık tükenince mangır mı yiyecekler acaba"

Kanada 16. yy'dan itibaren İngiliz ve Fransızların dikkatini çeker, birlikte göç ederler. Sonra aralarında niza çıkar.

Yedi Yıl Savaşları bir nevi cihan harbidir. Bir tarafta "İngiltere, Portekiz, Prusya..." Öbür yanda "Fransa, Avusturya, İsveç, İspanya, Rusya."

Fransızlar "Avrupa'da muzaffer olalım kâfi" derler, "koloniler kolay ondan sonra."

İngiliz ise uçlarda güçlenir donanma dolandırır uzak sularda.

Neticede Mösyö yenilir, Amerika ve Hindistan'daki sömürgelerini kaptırır Britanya'ya (1763) ki Neu Fransa da vardır aralarında.

İngiltere Yedi Yıl Savaşlarına çok masraf etmiştir, borç gırtlakta. Bunu kolonilerden tahsile kalkar ve isyan kopar (Bkz: Boston Çay Partisi). Ortalık karışır, ABD diye bir ülke doğar hiç yoktan.

Peki Kraliyet'e sadık kalanlar İşte onlar kuzeye çekilirler, Kanada'ya.

Boston Çay PartisiVURDU MU OTURTUR

Bir ara ABD Başkanı James Madison, İngiltere'ye savaş açar, Kanada'ya çökecektir hesapta. Ancak İngilizler ABD gemilerine el koyar, 6 bin denizciyi zincire vururlar. Yetmez Ohio'da Kızılderilileri ayaklandırır, Beyaz Saray ve Kongre binasını yakarlar. Amerikalı Babdist ve Metodistlere karşı Anglikan Kilisesi'ni kurar, köprüleri atarlar.

ABD ordusu milis güçlerini bile aşamaz, madara olur sahada. Oturur Gent Anlaşmasını imzalar paşa paşa (1815)

1837'de Ontario ve Quebec halkı demokrasi talebiyle ayaklanır. Kraliyet hiç acımaz, kafalarını kopartır saltanat uğruna. İşte böyle böyle "Demokrasi Beşiği" olurlar (!) sonunda.

Kanada Amerikan iç savaşında bitaraf görünse de konfederasyona (güneylilere) omuz çıkar. Niye Çünkü güçlü bir Kuzey Amerika görmek istemez yanı başında. İngiliz menfaatine bakar, pamuk karşılığı güneylilere silah satar. Mesela CSS Alabama fırkateyni, ABD birlik gemilerine nefes aldırmaz, 65'ini dibe yollar.

Güneyli gerillalar Kanada'yı üs edinir, Amerikan vapurlarını kaçırır, Vermont ve St. Albans'ta Amerikan bankalarını soyarlar. Yakalansalar da Kanada mahkemesi tarafından salınırlar.

Savaş sonrası ABD Dış İlişkiler Komitesi Başkanı Senatör Sumner, 2 milyar dolar savaş tazminatı ya da Kanada'nın ABD'ne devri hususunda baskı yapsa da tahkimden 15,5 milyon çıkar anca. Ver sevinsin fukara.

Düşmanlık aşikâr

Alaska satın alındığında Amerikan Dışişleri Bakanı H. Seward, Pasifik sularını eli altında tutmayı planlar. Bilahare Britanya Kolombiyası, Red River Kolonisi (Manitoba) ve Nova Scotia'yı ilhak edecektir aklı sıra. Bütün bunlar Kanada'nın öfkesini kabartmaktan başka işe yaramaz.

Yıl 1870. İrlandalılar "Fenian Kardeşliği" adlı bir tehdiş örgütü kurar, sağa sola saldırırlar. ABD vaziyetten vazife çıkarır "Alın İrlanda sizin olsun" der "Kanada'yı bize bırakın ama!"

1890'larda ABD kiliseleri çok eşliliğe tavır koyar, Mormonlar da pılıyı pırtıyı toplar, Kanada'yı mekân tutar. Al sana bi muhalif daha!

Pasifik'teki fok ve balina avcılığı, Alaska'daki hudut anlaşmazlıkları... Sıkıntı bitmez ikisi arasında.

Gerginlik çıktıkça gümrük tarifeleri zıplar. Kanada, sanayileşmeyi teşvik için koruyucu vergiler de koyar ayrıca.

Altına Hücum günlerinde on binlerce Amerikalı postu Cariboo, Fraser Kanyonu, Britanya Kolombiyası ve Yukon'a yayar. Hadise tahkime gider. İngiltere delegesi ABD lehine oy kullanınca Kanada'nın kanı donar.