DALÎ, ŞEYH DALİ DEDE, KARTAL DEDE

Larende'de doğdu. Kartal Dede sanıyla tanındı. Sefîne-i Nefîse'de ümmî olarak gösterilmesi de Esrar Dede şiirlerinden Dâlî'nin ümmî olmadığının anlaşılabileceğini söylemiştir. Semâhâne-i Edeb'de (1309: 65) ise Dâlî'nin Şam Mevlevihanesi şeyhi olduğunda yazdığı mesnevinin başlangıç beyitleri olan "nehedat ümmiyyi ve nezelet ilmiyye (cehalet yükseldi, ilim alçaldı)" beyitleri örnek verilerek, takip eden satırlarda "evâil-i hâlinde ümmî iken bi'l-âhire berekât-ı enfâs-ı evliyâ-yı kirâm ile vâkıf-ı ulûm-ı mütenevvi'a oldukları anlaşılıyor." cümlesiyle Dâlî'nin büyük evliyanın lütufları sayesinde ümmîlikten kurtulduğu ifade edilmiştir. Dâlî, Bostan Dede'nin hizmetine girmiş ve onun tarafından yetiştirilmiştir. Şam Mevlevihanesi'ne şeyh oldu. 10101601 tarihinde vefat etti. Esrar Dede ve Semâhâne-i Edeb'de Dâlî'nin mesnevisi olduğu belirtiliyorsa da bu esere ulaşılamadı. Şiirleri başarılı olarak değerlendirilmektedir. Lâlâ olalı la'line gül haddine lâle Lü'lü' dişinün bendesidir akd-i le'âli Gûyâ ki miskder gelüben üstüne konmuş Şîrîn lebi üstündeki ol dâne-i hâli (Enver, Ali .Semâhâne-i Edeb. İstanbul: Âlim Matbaası. 65.) Gazel: Nice yüz bin dil-rübâ var âşık ammâ binde bir Âleme insân-ı kâmil gelmez illâ binde bir Zulmet-i hecründe fikr-i leblerün âb-ı hayât Hızır-veş vuslat müyesser olmaz ammâ