Sansürlü Hayat

Türkiye Gazeteciler Cemiyeti'nin (TGC), salı günü Burhan Felek Konferans Salonu'nda yapılan Sansürlü Hayat başlıklı toplantısını izlerken sansürlü hayatın başlangıcını düşündüm. MC hükümetleri dönemindeki kitap yasaklamaları, kitap toplatmaları aklıma geldi.Zaten yeterince okumayanokuyamayan halkın, istediği kitabı okuma hakkı da elinden alınıyor, kitaplar yasaklanıyor, kitaplar toplatılıyordu.Halka Okuma! Düşünme! denmek isteniyordu. Bu yüzden yazarlar, yayıncılar ceza alıyor, ekonomik kayıplar yaşanıyor, toplum geri kalıyor, çağdaş düşünceden uzaklaştırılıyor, sonunda yazar ve kitabı aklanıyordu.Şimdilerde de benzer durumlar yaşanıyor. Gazeteci, yazar ve yayıncı örgütleri olan TGC, TYS, PEN, TYB tarafından düzenlenen ve konuşmacı olarak Turgay Olcayto, Adnan Özyalçıner, Haydar Ergülen, Kenan Kocatürk, Tilbe Saran ve Şenay Aydemir'in katıldığı, TGC Genel Sekreteri Sibel Güneş'in genel değerlendirme yaptığı bu toplantıda Türkiye'nin sansür tablosu ortaya konuldu. Yazarların, sanatçıların, yayıncıların kısılan sesine, düşünce ve ifade özgürlüğünün kısıtlanmasına, cezalandırılmasına dikkat çekildi, tepki gösterildi.TGC Başkanı Turgay Olcayto, durumu "Bütün yaşantımızı içine alan sansür iklimi" diye tanımladı. Sanatçı Tilbe Saran da "Türkiye sansürde" dedi. TYS Genel Başkanı, yazar Adnan Özyalçıner de İranlı Mahsa Amini olayını çağrıştıran bir metaforla: "Yapmamız gereken saçını süpürge eden kadınların saçlarını bayrak edip özgürlük rüzgârları estirdikleri gibi, bizim de söz ve yazı gücümüzü, sonuna kadar kullanarak, düşünce ve ifade özgürlüğü bayrağını daha da yükseltmektir" önerisini dile getirdi.TOPLATILAN KİTAPLARDAN SEÇMELERBu noktada tarihe bir not düşmek gerekiyor: TYS de 1975'te okul kitaplıklarından toplanan kitapların yazarlarını bir kitapta tanıtarak, yasaklanan kitaplardan da kısa kesitler alarak, Toplatılan Kitaplardan Seçmeler adıyla (TYS Yayınları, 1975) bir kitap yayımlamıştı.Kitabı hazırlayan kurul: Aziz Nesin, Bekir Yıldız, Adnan Özyalçıner, Ataol Behramoğlu, Haşmet Zeybek, Kemal Sülker, Orhan Apaydın, Tomris Uyar, Kemal Özer, Sennur Sezer, Alpay Kabacalı.Kitap, TYS Yönetim Kurulu'nun önsözüyle başlıyor, arkasından MEB Ortaöğretim Genel Müdürlüğü'nün aldığı karar geliyordu. Bu genelge 16 Ekim 1975 tarihini taşıyor. Valiliklere, bakan adına müsteşar imzasıyla gönderiliyordu. Bu genelgeye göre, haklarında hiçbir mahkeme kararı olmadığı halde, okul kitaplıklarından toplatılan kitapların listesi yer alıyordu. Fakir Baykurt'tan Oktay Akbal'a, Eflatun Cem Güney'den Muzaffer İzgü'ye, Jean Paul Sartre'dan Charles Dickens'a, Gogol'dan Albert Camus'ya kadar yerli yabancı çağdaş yazarların kitapları; dahası Kerem ile Aslı masalına varıncaya