Biliyorsunuz, ben kavramlarla uğraşmayı severim...

Hele hele dilimize geçen yabancı kavramlar özel ilgi alanım.

"Yabancı kuruluşlar adına yatırım, ticaret veya ekonomi alanlarında aracı olarak hareket eden kişi" anlamına gelen şu "komprador" kelimesi de onlardan biri.

Attila İlhan da, Türkiye'nin batılılaşması sürecinde özellikle yabancılarla iş birliği yapan "burjuvazi" için kullanır bu kelimeyi.

Bizimkiler pek üzerinde durmazlar ama, önemlidir bu yüzden.

Rahmetli İlhan, kendi deyimiyle "Anadolu içlerinden ciddi ve tam bir sanayileşmeyi bütün boyutlarıyla gerçekleştirmeye heveslenen 'ulusal burjuvazinin'" ile işte bu işbirlikçi kompradorlarla çeliştiğinin altını çizer "Batı'nın Deli Gömleği" kitabında.

Kaptanın çelişki dediği konu da şu...

Kompradorlar montajcıdır... Yani batının acentesi. Bu yüzden üretime dayalı milli sanayiye düşmandır.

TARİHE BAKALIM...

Bugün, tam bağımsızlık mücadelemizin ayaklarından birini kompradorlarla mücadele oluşturuyor.

Onun için bu sızıntı ne zaman ve hangi kılıfla gerçekleşmiş, iyi bilmek önemli.

O zaman tam bağımsızlık mücadelesinin entelektüel düzlemde taşıyıcılarından biri olan Attila İlhan'a müracaat edelim tekrar...

"... 1800'lerden başlayarak, batılıların bize kabul ettirdikleri bütün 'ıslahatlar', aslında nedir hiç düşündünüz mü Herif Osmanlı'yı sömürgeleştirmeyi kafasına koymuş, gel gör ki şeriat hukuku gayr-ı müslim azınlıkları Müslümanlarla aynı statü içinde saymıyor, yabancılara güvenceli ticaret ve iş yapma hakkını tanımıyor. Oysa sömürge ekonomisinin en önem verdiği şey bu; tutturuyorlar bütün OsmanIı uyruklarına can mal güvenliği, yabancılara toprak edinme hakkı filan diye, bu da 'ıslahat' oluyor. Babıâli ve Saray, istediklerini yaptıkça, komprador burjuvazisi olarak kullanılacak azınlık tüccarlarına istenilen garantiler sağlanmış, yabancı şirketlerin Osmanlı toprağında mal mülk edinmesi olanak içine girmiştir."

Yeri geldi hatırlatalım o zaman... Tarihimizdeki Balta Limanı Anlaşması ile hala hesaplaşabilmiş değiliz. Komprador burjuvazi ve onun bağırsaklarında yaşayan, yerli halka karşı konuşlanmış kozmopolit levantteki keşhane kaçkınlarının sanatçı, aydın, gazeteci görünümündeki bugünkü torunlarıyla hesaplaşmayı yapabilmek için bu şart.

SOL KOMPRADORLAR VE FAŞİZM

Her fırsatta söylerim...

Aslında sol bir imkân, Kemal Tahir'in ifadesiyle kapitalizme karşı sosyal adaleti savunma mevzii.

Heyhat... Ülkemizde sol emperyalizmin taşıyıcısı kozmopolit burjuvazinin bağırsaklarından besleniyor.