Toplum gücü vahdettedir

"Hayatta maddi ve manevi rahatlık istiyorsanız, başkalarının sıkıntılarını çözmeye yardımcı olun" Robert Owen Her toplumda dürüstlük ve güven en önemli imkânlardır. İnsan ve toplum için, maddeten ve manen her an gereken, dürüstlükten daha önemli başka bir imkân yoktur. İnsan kardeşine, ailesine güvenemiyorsa, dünya kendinin olsa neye yarar! İman ve ahlak egemenliği kaybolur, yalan marifet haline gelirse, dürüst insan ne kadar çok olursa olsun, 3-5 yalancı, fitneci, dürüstlük ikliminden eser bırakmaz. Nitekim hayat kaynağı pınara karışan, her zehir ve pisliğin varlığı bütününün değerinde onulmaz bir kayıp doğurur. Her konuda güven, huzurun ilk şartıdır. İnsanlık tarihi gösteriyor ki, toplum iman ve ahlaktan mahrum kalırsa, güvenlik teşkilatları ve adalet, hırsızlık, yolsuzluk, fitne ve fesada karşı, ne kadar imkânlı ve başarılı olursa olsun, söylentileri, fitne ve fesadı ortadan kaldırmakta başarısız kalmaktadır. Çünkü hırsız ve fitne çeteleri, teşkilatlı olarak, dürüst ve namuslu kimseler hakkında şaibeler çıkararak, doğurdukları bulanık havada, kendilerini saklamanın her tür tedbirini alırlar. Mesele toplumun iman ve ahlaki hayatıyla, yalancı ve iftiracı kimselere karşı dalgınlığından kurtulacak derecede dürüstlerin sağlıklı bir sosyal yapıya kavuşma mücadelesini hedefine ulaştıracak çalışmalarını, kötülük bataklığına düşme tehlikesini yaşayanları, düşmekten kurtarmak için, toplum kuruluşlarına sahip olacak bir gayrete zaman ayıracak fedakârlık gerekmektedir. Toplumda bu noktaya gelmek tek taraflı olmuyor. Bir malın tüccarı olabilmek için, o malı talep eden kimselerin olması öncelikli bir zarurettir. Atasözümüzün, "Müslüman mahallesinde salyangoz satılmaz" hikmetli anlatımı, çok geniş bir sahayı aydınlatmaktadır. Her konudan birkaç kelime bilen kimse, hiçbir bilgiye ihtiyacı olmadığını zannederken