Sistem, hedef ve uygulamada; diğer bir ifadeyle maksat, yol ve yöntem değişikliği, özellikle sıklaşır ve zıtlaşırsa en küçük kurumlar dahi bu işe dayanamaz. Nitekim trafikte, "Makas atma" diye bir tabir var. Bu; öndeki arabaların yolunu keserek, trafik kurallarına aykırı haksızlıklarla ön alarak, başa geçme mücadelesidir. Haksızlıkların görerek bilerek teşvik edilmesi, şirretliğe yol açmak, mazluma zulmetmektir. Adalet mülkün esasıdır. Tarihin delillerini ortaya koyduğu değişmeyen hakikatler de gösteriyor ki, "Milletler layık oldukları idareye kavuşurlar".

İnsan, insani yüceliğine, ne kadar dikkat ederse, o kadar kârlı ve başarılıdır. Dünya metaını ne kadar korusan fanidir. Köle Bilal-i Habeşi iman ve ahlakının güzelliği ile gönüllere taht kurmuş, 15 asırdır bizimledir.

Sistemler, her işi düzene koyan, uzlaşmayı sağlayan, önemli kolaylıklar doğuran imkanlardır. İmkan doğuran her sistemin önemi gibi, mahsurlu tarafları da olabilmektedir. Özellikle devlet yönetiminde olmazsa olmaz zaruretler vardır. Devlette tek bir lider ve istikrar iki önemli değişmezdir. Demokratik sistem bu iki unsura son derece dikkat etmektedir. Parti sayısı artıp, oylar dağıldığı zaman, istikrar kayboluyorsa ve devlet yönetimi tesis edilemiyorsa, demokrasi istikrarı ve liderliği tesis etmek için burada iki imkân sağlar: Mevcut partiler içinde iktidara en yakın partiye dışarıdan destek verilebilir. Fakat bu önemli bir fedakârlık gerektirdiği için pek fazla görülmemektedir.

Devlet Bahçeli ve Mustafa Destici, parti yönetimlerinin de fedakârlığıyla bu konuda çok güzel bir örnek vermişlerdir. Vatan ve millet adına kendilerine teşekkür ederim. İnşallah böyle desteklerle, farklı düşüncelerde çok güçlü devlet adamlarının yetişmesi de mümkün olacaktır. İkinci olarak, Türkiye'de ve dünyada en çok uygulanan çözüm koalisyon hükümetleridir. Koalisyon hükümetlerinde liderin liderliği teyit edilmektedir çünkü koalisyon başkanını hiçbir şarta bağlı olmaksızın yalnız lider tayin etmektedir. Lider koalisyonda bir mahsur gördüğü zaman, tayin ettiği bakanlar kurulu başkanı tarafından istifa ile bu birlik bütün yetkilerini kaybetmektedir. Onun içindir ki, partiler anlaşması daima parti başkanının güvendiği elemanlar tarafından yapılır. Direktif elbette parti başkanından gelir. Direktifin parti başkanından gelmesi hedefte, sistemde veya uygulamada bir zıtlaşma, bir çelişki doğurmaz.

Parti farklı bir hedef, sistem veya uygulama ortaya koyarak kendini millete takdim eden ve bu farklılığına oy isteyen bir siyasi harekettir. Parti liderleri toplanarak, millete verdiği programın dışında yeni bir programa geçemez. Yetmiş sene doğru dürüst rey alarak iktidara gelememiş bir parti, partilerle birleşerek, millete yeni hedefler ve ufuklar gösteremez. "Adam aldatmaksa maksat, aldanan yok nafile".

Demokratik sistemde, örneğin, "Silahtarağa Atık Su Tesisi Temel Atma Törenine" davet edilen halk, "Temel Atmama Töreni" ile uğurlanır. İlçenin ve İstanbul'un dünya ziyneti durumundaki Haliç'i, planı ve programı bulunan tesisin yapılmasını, beş yıl daha kirlenmekten kurtulmayı bekler.