Suriye'deki olaylar inanılmaz bir hızla gelişirken Türkiye ve bölge açısından dikkat edilmesi gereken çok konu var. Daha önceki birkaç yazımda ifade ettiğim gibi Ankara gerçekten bu dönemin en önemli aktörlerinden biri durumunda. Suriye ile çok uzun kara sınırı, milyonlarca Suriyeliye ev sahipliği yapılması ve muhalif grupların Türkiye ile bağlantısı üç ana faktör olarak öne çıkıyor. Türkiye Suriye'de oluşabilecek yeni şiddet sarmalına çekilmemek için çok dikkatli hareket etmeli.

Bugün Türkiye'ye müzahir, yakın görünen grupların yarın da aynı tutumu sürdürüp sürdürmeyeceklerini kestirmek güç. Diğer taraftan DEAŞ'ın Türkiye'deki terör eylemlerini çok iyi hatırlıyoruz. HTŞ'nin de böyle radikal bir çizgiye kayması ihtimali beni düşündürüyor. HTŞ şimdiki süreçte Suriye'de hakim ana grup gibi görünse de değişen şartlar örgütlerin davranışlarını da ciddi şekilde etkiliyor. Rusya ve İran, kayıtsız şartsız Şam rejimine destek sağladığı için son dönemde olanların kaybeden tarafı gibi görünüyor.

Türkiye'nin güç kazanması, Moskova ve Tahran'ın ise zemin kaybetmesinin getirdiği riskli bir durum var. Bazı ülkeler ve taraflar bu üç ülkenin arasını bozmaya ve "Ankara'yı dostlarına ihanet eden başkent" gibi göstermeye çalışıyor. Hatta İran yönetimine ve Vladimir Putin'e, Türkiye mutlaka cezalandırılmalı gibi telkinlerde bulunuyorlar. Bu süreçte Dışişleri Bakanlığı'nın iki komşu başkentle kuracağı diyaloğun daha da önem kazandığı görüşündeyim.

İSRAİL NE YAPACAK

İsrail, Suriye'de Esad sonrası süreci fırsata çevirmek için maksimalist adımlar atıyor. Bir taraftan kendi sınırlarına yönelik uzun bir süre boyunca saldırı riskini ortadan kaldırmak için Suriye'nin içlerine kadar ilerliyor. İsrail uçakları Türkiye sınırına yakın bazı hedefleri bile vurdu. Bunun ötesinde Tartus ve Lazkiye'de Suriye donanmasından kalan bütün gemiler batırıldı. Türkiye'yi daha fazla ilgilendiren boyutuna gelince... İsrail'de Netanyahu hükümetine hakim olan bakış "Siz benim can düşmanım Hamas'a destek olursanız biz de sizinle mücadeleye girişen PKKYPG ile güçlü ilişki kurarız" şeklinde. Bununla birlikte İsrail'de olayları daha uzun soluklu değerlendiren devlet aklı ise Ortadoğu'da belli bir istikrar ve barış havası sağlandığında iki ülkenin işbirliği yapabileceği alanların çokluğuna dikkat çekiyor. Bu görüşte olanlar İsrail'in PKKYPG ile tam müttefik gibi hareket etmesinin sakıncalarına dikkat çekiyor.