Şekerin aşırı tüketimi, sağlık sorunlarına yol açabiliyor, bu yüzden dengeli bir şeker tüketimi önemli. Türk Gıda Kodeksi Beslenme Beyanları Yönetmeliği'yle ister doğal ister yapay olsun, şeker içeren gıda ürünlerinin, 'şekersiz' ibaresiyle satışa sunulması yasaklandı. Üstelik yasak 1 Ağustos'ta yürürlükte!

Belki birçok tüketici farkında değil ama 'şekersiz' diye yiyip içtiğimiz birçok ürün, tatlandırıcı içeriyor. Üstelik bu tatlandırıcıların bir bölümü şekerden yüzlerce kat daha tatlı olabiliyor. 'Daha sağlıklı' algısıyla şekersiz alternatifine yönelmenin, 'daha sağlıksız' olabileceğini gösteren birçok çalışma da var.
Onlardan biri, geçtiğimiz günlerde Journal of Applied Physiology dergisinde yayımlandı. Çalışma(1), 'eritritol' adlı tatlandırıcının insan beyin damarlarındaki hücreler üzerinde endişe verici etkiler yaratabileceğine işaret ediyor.

Çalışma, eritritolle üç saat boyunca temas eden hücrelerin damar genişlemesini sağlayan nitrik oksit üretiminde ciddi azalma, damar daralmasına neden olan endotelin-1 seviyelerinde artış, kan pıhtılarını önleyen t-PA üretiminde azalma ve hücre hasarına yol açabilen serbest radikal (ROS) üretiminde artışa yol açtığını belirtiyor. Tüm bu sonuçlar, aslında felç riskinin artması anlamına geliyor.

'Tatlandırıcı içerir' zorunluluğu

Tam bir yağmurdan kaçarken doluya tutulma durumu! Rafine şekerin aşırı tüketiminden kaçınmak elbette önemli. Özellikle de obezite ve diyabette yaşanan artış düşünüldüğünde. Ama bunun yolu; şeker yerine tatlandırıcılı gıda tüketmek mi Üstelik bazı yapay tatlandırıcıların güvenli olup olmadığı hâlâ tartışılırken.

Diğer yandan şeker yerine kullanılan tatlandırıcılar da aslında şeker. Ama marketlerde paketli birçok ürün, halihazırda 'şekersiz' ibaresiyle satılıyor. Bu durum, tüketici için sağlık açısından yanıltıcı bir algıya neden oluyor. Aslında bu algıyı önleyebilmek için bir düzenleme de yapıldı. Türk Gıda Kodeksi Beslenme Beyanları Yönetmeliği'yle, ister doğal ister yapay olsun, şeker içeren gıda ürünlerinin, 'şekersiz' ibaresiyle satışa sunulması yasaklandı. Bu yasak, 1 Ağustos 2025 tarihi itibarıyla yürürlüğe girmiş olacak.

Düzenlemeyle ilgili birkaç ay önce gıda üreticilerine yönelik bir uyarı yayınlayan Tarım ve Orman Bakanlığı'na bağlı Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü, tatlandırıcı içeren ürünlerin etiketinde tüketicinin açıkça görebileceği şekilde, farklı renk ya da yazı stiliyle; 'tatlandırıcı içerir' yazılmasının zorunlu olduğunu hatırlatmıştı. Bakalım, düzenleme marketlere nasıl yansıyacak. Zira, bakanlık kendi duyurusunda, yönetmeliğin yayınlanmasından sonra yapılan piyasa denetimlerinde, 'şeker ilavesiz, ilave şeker içermez' ibaresinin etiketlerde hatalı ve yanlış kullanımının devam ettiğine vurgu yapmıştı.