Kapıdaki su ve gıda krizine felsefi çözüm

'Alman İdealizmi'nin zirvesi sayılan Georg Wilhelm Friedrich Hegel'in çağında, onun 'nesne'yi ve 'nesnel' olanı merkeze alan felsefesinin aksine öznenin dünya tasarımına odaklanan Arthur Schopenhauer'in 'ihtiyaç' ve 'arzu' tasnifinin modern insana kazandıracağı çok şey var. İnsan, bu tasnifin yapıldığı çağdan 200 yıl sonra 'ihtiyaç' ile 'arzu'nun farkını bilmemekten, anlamamaktan kaynaklanan sebeplerle dünyayı geçtiğimiz yüzyıllara göre daha yaşanmaz bir yer haline getirdi çünkü. Schopenhauer'e göre nasıl ki dünya geçici istisnalar dışında mutluluk üretmeye pek müsait bir doğaya sahip olmadığı için ondan haddinden fazla mutluluk tahsilatı yapmaya çalışmak beyhude bir çaba ise arzuyu ihtiyaç zannedip maddimanevi tüketim ve sefahat peşinde koşmak da boş bir uğraştır ve de yozlaşmaya sebep olur. Türkçe'ye gecikmeli olarak çevrilen 'İsteme ve Tasarım Olarak Dünya'nın (Die Wellt als Wille und Vorstellung) hayat algısı ya da tasarımı; yakın gelecekte, hatta günümüz itibarıyla yükselen gıda ve su krizinin önlenmesine yarayacak güçlü bir yaklaşıma sahip. Alman İdealizmi'ni, 1990'lı yılların ortalarında Aziz Yardımlı'nın Türkçe sınırlarını zorlayan, yarı anlaşılır Kant ve Hegel çevirilerinden okuduktan sonra Schopenhauer'i on yıl gecikmeli okuduğumda hem daha anlaşılır, hem de hayata, felsefenin temel olarak uğraşması gereken temel meseleye mesai ayıran bir filozofla tanışmaktan mutluluk duymuştum. Karamsar değil, gerçekçiydi. "Dünya, benim tasarımımdır" diyerek Alman İdealizmi'nin yerleşik kalıplarını yıkıyordu ama kendi tezine Hegel'den değilse bile (Hegel'i hiç sevmezdi) Kant'tan esaslı dayanaklar da getiriyordu. Eklektik, ama aynı zamanda hiç kimsenin ayak basmadığı yollardan yürüyen bir filozoftu. PANZEHİR İHTİYACA YÖNELMEK Bugün dünyanın; bölgesel çatışmalarla, etkileri abartılarak katlanmış pandemiyle yine daha şimdiden korku nesnesine dönüştürülen iklim krizi ile küresel ahlaki yozlaşma ile paranın değerler hiyerarşisinde hak etmediği yerlere tırmandırılarak tanrılaştırılmasıyla mücadelede ve dahi giderek küresel güçlerin ulus devletleri yıkma planına karşı Schopenhauer'in felsefesi güçlü bir panzehirdir. Yukarıda yalnızca bir kısmını saydığımız çağımıza ait bütün çarpıklıkların temel sebebi insanın, bireyin, öznenin dünyayı algılayışı ile ilgili onulmaz kusurlardır. Dünyadaki bütün istihbari raporlarının, bilimsel makalelerin odaklandığı temel meselelerden biri olan olası gıda ve su krizi (hali hazırda da var aslında) ihtiyaç ve arzu farkının bilinmemesinden kaynaklanıyor. ABD gizli servis topluluğunun hazırladığı 8 Nisan 2021 tarihli bir Küresel Eğilimler- 2040 raporunda başka tartışmalı pek çok cümle olsa da şu kısım doğru: "İklim değişikliğine bağlı olarak ortaya çıkacak yetersiz gıda