Gerek işten ayrılış nedeninin değiştirilmesine yönelik başvurularda sigortalı taleplerinin dikkate alınmaması, gerekse işverenlerce geriye yönelik kendiliğinden verilen bildirgeler sonrasında ilgili aydaki asgari ücret desteğinin geri alınması noktasında yaşanan sorunlar, 20258 ve 20259 sayılı Genelgelerde yapılan düzenlemelerle nihayet çözüme kavuşturulmuştur.

İşten ayrılış bildirgesinde yer alan işten ayrılış nedeni, çalışanın kıdemihbar tazminatına hak kazanıp kazanmadığının belirlenmesinin yanı sıra işsizlik maaşı alıp alamayacağı noktasında önem arz etmektedir.

Uygulamada işsizlik ödeneğine hak kazanamayacak bir işten ayrılış nedeni seçilen sigortalı için sonradan arabulucu veya mahkeme kararıyla kıdemihbar tazminatı ödenmesine, haliyle iş akdinin işsizlik maaşına hak kazanacak bir nedenle sona erdiğine yönelik kararlar verildiği ve işten ayrılış nedeninin değiştirilmesi hususunda SGK Müdürlüklerine başvurulduğu sıklıkla görülmektedir.

İşten ayrılış nedeni sigortalı tarafından değiştirilemiyordu.

201311 sayılı Genelgede işten ayrılış bildirgesindeki işten ayrılış nedeninin düzeltilmesine yönelik başvuruların işverenlerce yapılacağı, sigortalılar tarafından yapılan başvuruların işverenle birlikte müracaat etmişlerse dikkate alınacağı, aksi halde sigortalı talebine istinaden herhangi bir değişiklik yapılmayacağı açıklanmış idi.

20258 sayılı Genelgede ise başvuruların sigortalılar tarafından da yapılmasına imkân sağlanarak, işsizlik maaşı alamayacak şekilde işten ayrılış nedeni bildirilen sigortalıların arabuluculuk anlaşma belgesi veya mahkeme kararı ile kıdemihbar tazminatı ödenmesine karar verilmiş ise SGK Müdürlüğüne yapacakları başvuru sonrasında işten ayrılış nedeninin güncelleneceği açıklanmıştır.

Güncelleme sonrası sigortalı işsizlik maaşına hak kazanabilecektir.

Sigortalının arabuluculuk kararı veya mahkeme ilamı ile kıdemihbar tazminatına hak kazanması sonrasında SGK Müdürlüğüne yapacağı başvuruya istinaden işten ayrılış nedeni güncellendiği takdirde, İŞKUR kayıtlarına da güncellenmiş işten ayrılış nedeni aktarılacaktır.

Bu durumda sigortalı, son üç yıl içinde en az 600 prim gün sayısının bulunması ve işten ayrılış tarihinden önceki son 120 günde hizmet akdinin devam etmesi kaydıyla işten ayrılış nedeni 4-5-12-15-17-18-23-24-25-27-28-31-32-33-34 nolu kodlardan biri seçilerek güncellenmiş ise işsizlik maaşına hak kazanacaktır.

Muhtasar ve prim hizmet beyannamesindeki işten ayrılış nedenine dikkat!

Sigortalıların işten ayrılış nedeni, işten ayrılış bildirgesinin yanı sıra muhtasar ve prim hizmet beyannamesine de kaydedilmektedir.

İşsizlik maaşına hak kazanılıp kazanılmadığı noktasında fesih nedeni işten ayrılış bildirgesinden çekilse de hizmet dökümündeki işten ayrılış nedeni muhtasar ve prim hizmet beyannamesinden çekilmektedir.

İş başvuruları sırasında adayın işe alınıp alınmayacağı kimi zaman hizmet dökümünde yer alan işten ayrılış nedenine bakılarak karar verilebilmektedir. Haliyle özellikle ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranış nedeniyle 42 ila 50 arasındaki bir kod seçilerek işten ayrılış nedeni bildirilen sigortalıların hizmet dökümündeki işten ayrılış nedeni güncellenmediği takdirde, bu durum yeni iş başvurularının olumsuz sonuçlanmasına neden olabilmektedir.

Bu bakımdan işten ayrılış nedeninin güncellenmesi amacıyla gerek sigortalılar gerekse işverenlerce yapılacak başvurularda hem işten ayrılış bildirgesindeki hem de muhtasar ve prim hizmet beyannamesindeki işten ayrılış nedeninin güncellenmesi talep edilmelidir.

2016 ila 2018 yılları arasında işverenlerce süresi dışında kendiliğinden verilen bildirgelerden dolayı asgari ücret destekleri geri alınmazken 2019 ila 2023 yıllarında ilk defa sigortalı çalıştırmaya başlayan işyerlerinde yasal süresi dışında verilen kendiliğinden verilen ek bildirge sonrası bir borç ortaya çıktığı takdirde ilgili ayda yararlanılan asgari ücret desteklerinin tamamı işverenlerden gecikme zammı ile birlikte geri alınmıştır.