Çocuk ve aile yardımında sigorta primi ve gelir vergisi istisnaları

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 80/1-b bendinde, Kurumca tutarları yıllar itibarıyla belirlenecek yemek, çocuk ve aile zamlarının prime esas kazanca tabi tutulmayacağı öngörülmüştür.

Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin 97. maddesinin 7. fıkrasında ise 5510/4-a kapsamındaki sigortalılara;

Çocuk zammı adı altında yapılan ödemelerin, en fazla iki çocuk için çocuk başına aylık asgari ücretin %2'si oranındaki tutarının,

Aile zammı adı altında yapılan ödemelerin, aylık asgari ücretin %10'u oranındaki tutarının

prime esas kazançların hesaplanmasında dikkate alınmayacağı açıklanmıştır.

Bu bağlamda; 1/1/2025 ila 31/12/2025 tarihleri arasında 5510/4-a kapsamında çalışanlara ödenen;

-Çocuk zammı (yardımı) adı altında yapılan ödemelerin: 26.005,50 TL x % 2 = 520,11 TL (aylık) tutarındaki kısmı (en fazla iki çocuğa kadar),

-Aile zammı (yardımı) adı altında yapılan ödemelerin ise 26.005,50 TL x %10 =2.600,55 TL (aylık) tutarındaki kısmı

prime esas kazanca dahil edilmeyecektir.

Çocuk yardımı altında yapılan ödemelerin yukarıda belirtilen kısmının prime esas kazançtan istisna tutulabilmesi için çocuğun;

Sigortalı veya isteğe bağlı sigortalı olmaması,

Kendi sigortalılığından dolayı gelir veya aylık almıyor olmaması,

18 yaşını, lise ve dengi öğrenim veya 3308 sayılı Kanunda belirtilen aday çırak, çırak ya da işletmelerde meslekî eğitim görmesi halinde 20 yaşını, yükseköğrenim görmesi halinde 25 yaşını doldurmamış veya yaşına bakılmaksızın 5510 sayılı Kanuna göre malûl olması

Evli olmaması

Gerekiyor.

Aile yardımı altında yapılan ödemelerin prime esas kazançtan istisna tutulabilmesi için ise sigortalının eşinin 5510 sayılı Kanuna tabi zorunlu sigortalı olmayı gerektirecek şekilde çalışmaması ve Kurumdan gelir veya aylık almaması gerekiyor.

Gelir vergisi ve damga vergisi yönünden

Çalışanlara çocuk yardımı adı altına yapılan ödemelerden, çocuk sayısı sınırlaması olmaksızın her bir çocuk için Devletçe verilen miktarı aşmayan kısmı gelir vergisinden istisna tutulmuştur. Bu miktarı aşan kısım ise gelir vergisine tabidir.

Çocuk yardımı adı altında yapılan ödemelerden gelir vergisinden istisna tutulacak kısım, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 202. maddesine göre devlet memurlarına verilen çocuk yardımının tutarı kadardır.

Dolayısıyla işçiye çocuk yardımı adı altında yapılan ödemelerden;

0-6 yaş (72. Ay da dahil) arasındaki çocuklar için 500 gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpılması sonucu bulunacak kısmı (1/7/2025 la 31/12/202 tarihleri arasında 585,11 TL)

6 yaş üzeri çocuklar için 250 gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpılması sonucu bulunacak kısmı (1/7/2025 la 31/12/2025 tarihleri arasında 292,55 TL)

Gelir vergisinden istisnadır.

657 sayılı Kanunun "Çocuk için aile yardımı ödeneği verilmeyecek haller" başlıklı 206. maddesinde sayılan ve aşağıda belirtilen çocuklar için ödenen çocuk yardımları ise gelir vergi istisnasına tabi tutulmadığından tamamı gelir vergisine konu edilecektir.

Evlenen çocuklar

25 yaşını dolduran çocuklar (25 yaşını bitirdiği halde evlenmemiş kız çocukları ile çalışamayacak derecede malullükleri resmi sağlık kurulu raporuyla tespit edilenler için süresiz olarak ödeneğin verilmesine devam olunur.)

Kendileri hesabına ticaret yapan veya gerçek veya tüzel kişiler yanında her ne şekilde olursa olsun menfaat karşılığı çalışan çocuklar (Öğrenim yapmakta iken tatil devresinde çalışanlar hariç),