Emekliliğini öne çekmek veya eksik günlerini tamamlamak amacıyla kimi vatandaş askerlikte geçen sürelerini, kimi vatandaş doğum sonrası çalışamadığı sürelerini, kimisi de yurt dışı sürelerini borçlanabilmektedir.

Borçlanılan süre ve başvuru sırasında beyan edilen kazanç tutarı arttıkça ödenecek prim tutarı da artmakta; hizmet borçlanmalarının tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde, yurt dışı borçlanmalarının üç ay içinde ödeme zorunluluğu nedeniyle çoğu vatandaş bu rakamları anca banka kredisiyle ödeyebilmektedir.

Sigortalıların prime esas kazançları arttıkça emekli aylıklarının da artıyor olması nedeniyle borçlanma başvurusunda bulunan vatandaşların bir kısmı şartlarını da zorlayarak asgari ücretin 3, 4, hatta 7,5 katı üzerinden borçlanma başvurusunda bulunabilmektedir.

Ne var ki bu vatandaşların borçlanma başvurusu sırasında seçtikleri kazanç tutarının ilgili dönemlere mal edilmesi sırasında, hesaplanan prime esas kazanç tutarı borcun mal edildiği dönemdeki prime esas kazanç üst sınırını aşarsa, aşan kısım için yapılan ödeme prime esas kazanca dahil edilmediği için emekli aylığına herhangi bir katkı da sağlamamaktadır.

Şöyle ki, kural olarak borçlanma tutarlarının ilgili dönemlere mal edilmesi sırasında;

Öncelikle "Başvuruda seçilen borçlanma tutarı Ödemenin yapıldığı tarihteki SPEK alt sınırı" formülü vasıtasıyla bir katsayı bulunmaktadır.Sonrasında bu katsayı borçlanma tutarının mal edildiği aya ilişkin SPEK alt sınırı ile çarpılarak ilgili döneme mal edilecek SPEK tutarı belirlenmektedir.Ancak ilgili döneme mal edilecek SPEK tutarı hiçbir şekilde ilgili dönemdeki prime esas kazanç üst sınırını aşamayacaktır.

Örneğin, ilk defa 111998 tarihinde işe girmiş bir sigortalının 1995 yılında yaptığı sekiz aylık (240 günlük) kısa dönem askerlik süresi için 2024Şubat ayında prime esas kazancın 3 katı üzerinden;

666,75 X 3 2.000,25 TL üzerinden borçlanma başvurusunda bulunarak, 2.000,25 X 32 100 640,08 640,08 X 240 153.619,20 TL'yi de bir ay içinde ödediği düşünüldüğünde, Bu sigortalının işe giriş tarihi 111998'den 240 gün geri gidilerek 151997 tarihine çekilecek ve 19975 ila 199712 arasındaki her bir ay için 30 prim günü verilecektir.

19975 ila 12. aylardaki kazancın nasıl belirleneceğine geldiğimizde,

Katsayı: Başvuruda seçilen borçlanma tutarı (2.000,25) Ödemenin yapıldığı tarihteki SPEK alt sınırı (666,75) 3 olacaktır.151997 ila 31121997 tarihleri arasında SPEK alt sınırının 1.231.371 olduğu dikkate alındığında, 1.231.371 X 3 3.694.113 TL'nin 19975 ila 12. aylar arasındaki SPEK üst sınırı olan 2.074.909 TL'yi aşması nedeniyle; hizmet dökümüne yansıyacak aylık kazanç tutarı 2.074.909 X 30 62.247.270 TL olacaktır.

Sonuçta 19975 ila 12. aylar arasında SPEK üst sınırının (2.074.909 TL'nin) SPEK alt sınırına (1.231.371 TL'ye) oranının 1,69 olduğu dikkate alındığında, sigortalının 240 günlük süre için asgari ücret X 3 yerine asgari ücret X 1,69 üzerinden borçlanma başvurusunda bulunması yeterli olacaktı.

Başka bir anlatımla sigortalının ödediği 153.619,20 TL'nin;

Asgari Ücret X 1,31 666,70 X 1,31 873,38 873,38 X 32 100 279,48 279,48 X 240 67.075,20 TL tutarındaki kısmı emekli aylığına bir katkı sağlamayacağından boşa yapılan bir ödeme olacaktır.

Borçlanma kapsamında ödenen paraların aylık bağlanmamış olması kaydıyla sigortalının talebi halinde iadesi mümkün olmasına rağmen, kısmi iade yapılmamaktadır. Bu bakımdan borçlanma kapsamında yersiz ödeme yapan vatandaş eğer ki bu durumu fark ederse ve aylık da bağlanmamış ise yaptığı ödemenin iadesini talep edip azami tutarı aşmayacak şekilde yeniden borçlanma başvurusunda bulunabilmektedir.