İşsizlik Sigortası Kanunu uyarınca işsizlik ödeneğine hak kazanmış sigortalılara son dört aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama brüt kazançlarının 40'ı üzerinden işsizlik maaşı ödenmektedir. Ancak bu şekilde hesaplanan işsizlik maaşının aylık miktarı, asgari ücretin brüt tutarının 80'ini geçememektedir.

Kanunda yer alan bu kurallar çerçevesinde işsizlik maaşları 80'lik üst sınıra takılarak asgari ücretin 80'i üzerinden bağlanmış vatandaşların işsizlik maaşları, yeniden belirlenen asgari ücret artışına paralel olarak artırılmaktadır. Buna karşın işsizlik maaşları asgari ücretin 40'ı üzerinden bağlanmış vatandaşlar da dahil olmak üzere 80'lik üst sınıra takılmamış, başka bir ifadeyle asgari ücretin 80'inin altında işsizlik maaşı bağlanmış vatandaşlar yönünden, asgari ücret artışı işsizlik maaşlarına tesir etmemekte ve işsizlik maaşlarında herhangi bir artış meydana getirmemektedir.

Örneğin asgari ücret karşılığı (20 002,50 TL karşılığı) çalışmakta iken 2024Kasım ayında iş akdi feshedilen ve 10 ay süreyle işsizlik maaşı bağlanan bir sigortalının aylık işsizlik maaşı;

20.002,50 X 40 100 8.001,00

8.001,00 X 0,00759 60,73 Damga vergisi

8.001,00 60,73 7.940,27 TL'dir.

2025 yılında asgari ücret artışı sonrasında her ne kadar en düşük işsizlik maaşı;

26.005,50 X 40100 10.402,20

10.402,20 X 0.00759 78,95

10.402,20 78,95 10.323,25 TL olsa da örneğimizdeki vatandaşın işsizlik maaşı asgari ücrette meydana gelen artışa rağmen mevcut yasal düzenlemeler çerçevesinde asgari ücret artışından etkilenmeyecektir. Haliyle bu vatandaşın işsizlik maaşı 2025Ocak ve sonrasında da 7.940,27 TL olarak ödenmeye devam edecektir.

Buna karşın son dört aylık kazanç ortalaması brüt 50.000,00 TL olan ve 2024Kasım ayında iş akdi feshedilen vatandaşın 80'lik üst sınıra takılması nedeniyle, 2024 yılı itibariyle 20.002,50 X 80 100 16.002,00 TL'den damga vergisi kesintisi yapılarak bağlanan 15.880,54 TL tutarındaki işsizlik maaşı, 2025Ocak ayından itibaren 50.000 X 40100 20.000,00 TL den damga vergisi kesilerek 19.848,20 TL' ye yükseltilecektir. Başka bir anlatımla bu vatandaşın işsizlik maaşı 2025Ocak ve sonrasında 19.848,20 - 15.880,54 3.967,66 TL artacaktır.

80'lik üst sınırın altında işsizlik maaşı bağlanmış vatandaşlar yönünden yaşanan bu durum yalnızca 2024 yılında işsizlik maaşı bağlananlar yönünden yaşanmayıp, 2025Ocak ila Mart aylarında işsizlik maaşına hak kazanan vatandaşlar da son dört aylık kazanç ortalaması esas alınarak işsizlik maaşı hesaplandığından benzer şekilde bu uygulamadan olumsuz yönde etkilenmektedir.

Hatta 2023 yılı ve öncesinde asgari ücretin 80'in altında işsizlik maaşı bağlanmış, ancak yeniden çalışmaya başlamaları nedeniyle işsizlik maaşı kesilmiş vatandaşların, yeni bir işsizlik maaşına hak kazanmadan işten ayrılmaları durumunda, her ne kadar kalan sürelere ilişkin işsizlik maaşlarını almaları mümkün olsa da alacakları işsizlik maaşının tutarında yeni asgari ücrete göre bir güncelleme de yapılmamaktadır.

SGK'daki rapor parasına benzer uygulama, işsizlik maaşında da yapılmalı!

İşsizlik ödeneğine hak kazanma şartları ile işsizlik ödeneğinden yararlanan vatandaşlara ödenen işsizlik maaşlarının yetersiz olduğu yıllardır dile getirilmektedir.

Bu düşüncelere katılmamak elbette ki mümkün değil, işsizlik maaşlarında kuşkusuz değişikliklere ihtiyaç var.