Bugün Kurtuluş Savaşı'nın kazanılması sonucu inşa edilen Türkiye'nin, ekonomik, politik ve sosyal özgürlüğüne dair dünya ile imzalanan Lozan Antlaşması'nın 100. Yıl DönümüBu antlaşma ile ilgili ne iftiralar duymadık ki Güya petrollerin çıkarılması yasaklanmış, bir gizli madde varmış, oymuş buymuşİpe sapa gelmez aptalca sözler Sırf İsmet İnönü görüşmelerin başındaydı diye yaşamlarını din tacirliği ile kazananların haksız saldırılarına maruz kalındıAncak din ve siyaset tacirleri ne derse desin Lozan bizim dünya üzerinde bağımsız ve muzaffer devletimizin dış politikadaki en büyük işareti olmuştur.Bu yazıda Lozan'ın Türk halkına sağladığı ekonomik faydaları yazacağız, ancak ana muhalefet partisinin basiretsiz yönetimi ile bu kazanımların nasıl aşındığını da rakamlarla ortaya koyacağız.Evvela Lozan'daki iktisadi konular nelerdi onlara bakalım:1-KAPİTÜLASYONLARTAMAMEN KALDIRILDI15. ve 16. Yüzyıllarda Osmanlı Devleti yabancı güçleri bölmek, kendine müttefik yaratmak ve ticareti kendi lehine değiştirmek amacıyla yabancılara çeşitli ekonomik, adli, idari vb. hak ve ayrıcalıklar verdi. Ancak başta kurnazca bir politika olarak başlayan Kapitülasyonlar, Osmanlı Devleti Sanayi Devrimi'ni ıskaladıkça birer prangaya dönmeye başladı.Bu işin doruk noktaya çıkışı ise 16 Ağustos 1838 tarihinde imzalanan Baltalimanı Antlaşması'yla olmuştur. Bu antlaşma yalnızca bir ticaret değil aynı zamanda ileri düzeyde bir kapitülasyon zinciriydi. İhracat yasağı ve devlet tekelleri kaldırıldı. Yabancı tüccarlar yerli tüccarlarla aynı haklara sahip oldu. Bundan sonra Osmanlı artık mamul mal üretemeyecek, kumaş yerine iplik, iplik yerine ham pamuk ya da yün hatta pamuk kozası satar hale gelecektir. Şirket kuramayacak, üretim ve ihracat yapamayacak bir ülke nasıl ayakta kalırdıElbette doğal sonuç olarak devletin gelirleri azalmış, maliye borç alarak dönmüş, savaşlardaki yenilgilerle birleşen tablo sonunda Duyun-u Umumiye denilen borç idaresi koca devletin maliye yönetimini ele almış, devlet Sevr Antlaşması ile çökmüştür.Zaten tarihe baktığımızda da bu konu her toplum için aynıdır. Üretimden kopan, iktisadi bağımsızlığını borçlar ve ithal mallarla kaybeden, yenilikleri uygulamaya geçemeyen her devlet yıkılmıştır. Roma, Bizans, Osmanlı hep aynı kaderi paylaşmıştır.İşte burada Lozan Antlaşması, Türk halkının yabancı prangalardan kurtarılmasını simgelerMustafa Kemal, savaşı kazanmış muzaffer bir komutan olarak, kayıtsız şartsız kapitülasyonların kaldırılmasını emreder.Yabancılara verilen başta ekonomik olmak üzere siyasi, sosyal her türlü ayrıcalığı ifade eden kapitülasyonlar Lozan Antlaşması ile tamamen kaldırıldı. Bunların en önemlilerinden birisi olan Kabotaj'ın kaldırılması da çok önemlidir.Osmanlı döneminde Türkler kendi denizlerinde yani Türk kara sularında ticaret yapamazdı. Bu hak sadece yabancılardaydı. Lozan ile bu hak, yabancılardan alınarak sadece Türklere bırakıldı.2-BORÇLAR KONUSULozan Antlaşması'nın 46. maddesi ile Osmanlı'dan kalan borçların Osmanlı Devleti'nden ayrılan devletler arasında bölüştürülmesi kabul edildi.Antlaşmaya göre Türkiye borçların 62'sini, 1912 sonrası aldığı borcun 73.59'unu ödemeyi kabul etti. Toplam borç 82 milyon 456 bin 337, faizleriyle birlikte 107 milyon 528 bin 461 altın liraydı. Türkiye borçları 1929 yılında ödemeye başladı ve borçların tamamı 1954 yılında bitirildi.3-SAVAŞ TAZMİNATISavaşı kaybeden Yunanistan tazminat ödemek istemedi. Yunanistan'da mali bir kriz vardı ve daha sonra Karaağaç bölgesini savaş tazminatı olarak Türkiye'ye verdi.Lozan öncesi Türkiye'deki fabrikaların 85'i yabancılara aitti. Kapitülasyonların kaldırılması ile sermaye Türklerin eline geçti. Bu toplumdan elde edilen kâr yine millî sınırlar içinde kaldı. Devlete vergi olarak ödendi ve bu da ülkenin kalkınması için harcandı.Cumhuriyet Hükümeti, Lozan sonrası ekonomide millî bir sanayi kurmak için harekete geçti. Halkın gelirleri oligarşiye değil halka yatırım olarak dönmeye başladı.Şunu unutmamak gerek: Lozan'a karşı çıkan iç ve dış unsurlar eskiden Türk halkının üretimine, parasına çökmüş gruplardı. Lozan bu çökmeyi bitirdiği için, yani onların halkı sömüren hortumlarını kestiği için antlaşmaya düşman kesilmişleridir.Cumhuriyetin yaptığı ilk beş yıllık planla beraber Kırıkkale'de barut, tüfek ve top (MKEK) tesisi işletmeye açıldı. Türkiye İş Bankası ve Ziraat Bankası kuruldu ve bu bankaların ortaklığıyla Eskişehir ve Turhal şeker fabrikaları inşa edildi. 1925-1938 yılları arasında 3011 km demir yolu yapıldı.O zamanların kıt kaynakları ile kurulan tesislere bakın:Gemlik Suni (Sung) İpek Fabrikası,