Hükümetin öncelikli yapması gereken, iş adamları arasında ve piyasada konuşulan "Şirketlere çökme, taraflı ihalelerle yaratılan haksız kazançlar, sıcak para çıkar ve kriz derinleşirse devlet dövizimize el koyar mı" gibi endişeleri engellemektir.

Bu gibi endişelerin kaynağı ne olursa olsun, konuşulması istikrar sorununa eklenince hükümete ve ekonomi yönetimine olan güveni düşürdü.

TÜİK'in hazırladığı ekonomi güven endeksi, güven sınırı olan 100 'ün altındadır, yani güvensizliği gösteriyor. İSO'nun hazırladığı satın alma yöneticileri endeksi (PMİ) de güven sınırı olan 50'nin altındadır.

Oysaki, Ak Parti iktidarında 2009 dünya finansal krizi hariç, 2018 başkanlık sisteminden önce ve yine aynı yıl yaşanan 2018 kur şokundan önceki yıllarda ekonomik güven endeksi 100 üstünde idi.

Güven endekslerinin düşük olması, beklentileri de olumsuz etkiliyor. Önce sermaye ürküyor. Yatırım yapılmıyor. Mamafih, TÜİK verilerine göre 2024 üçüncü çeyreğinde inşaat dışında sabit sermaye yatırımları;

ÜRETİLMİŞ MALİ OLMAYAN AKTİFLER, YÜZDE -0,8İNŞAAT, YÜZDE 9,4MAKİNA VE TECHİZAT, YÜZDE -8,6DİĞER AKTİFLER, YÜZDE -5,5 oranında gerçekleşti.

2024 yılında gayrimenkul alan yabancılar hariç, doğrudan yabancı yatırım sermayesi gelmedi. Ayrıca yerli sermayenin de çıktığını belgeleriyle sık sık yazdım.

BETAM, 2024 dördüncü çeyreğinde imalat sanayiinin yüzde eksi 1,4 oranında daralacağını ve GSYH'nın eksi 0,7 oranında küçüleceğini hesap ediyor.

Dezenflasyonist politikalar düşük büyümeye neden olur ve fakat bizdeki olay düşük büyüme değil, krizin derinleşmesidir. Bu derinleşmede güven sorunu da etkili oldu.

Piyasa ekonomisinde sermaye güven duymadığı ülkede durmaz ve sermaye çıkışı kriz yaratır veya mevcut krizi derinleştirir.

Türkiye'nin sıcak paraya sınır koyması kontrol etmesi ve yabancı yatırım sermayesini de teşvik etmesi gerekir. Teşviklerin başında sermayeye güven vermek gerekir. Bunun için de;

Türkiye yalnızca bizde var olan başkanlık sisteminden vazgeçmeli ve tekrar demokrasiye ve hukukun üstünlüğüne dönmelidir.

Sermaye için önemli bir sorun; Türkiye'nin batıdan uzaklaşmasıdır. Batı ve özellikle AB Türkiye için geçmişte bir çıpa görevi görüyordu.

Türkiye sürekli batıya alternatif arıyor. Bunların başında Şanghay işbirliği örgütüne üye olmak istemesi geliyor. Oysaki Şanghay işbirliği örgütü totaliter rejimlerin iş birliğidir.