Son bir yılda kazananlar ve kaybedenler

Finansal yatırım araçlarının, Şubat 2024 ayı, aylık, 3 aylık ve yıllık, nominal ve reel getiri oranları açıklandı.

1.Borsa: Şubat ayında yıllık olarak Finansal yatırım araçları içinde en yüksek reel getiriyi yüzde 9,71 reel getiri oranı ile BİST 100 endeksi sağladı. Ancak bir ay önce yani Ocak 2024 ayında BİST 100 endeksi yıllık reel getiri oranı yüzde eksinde 7,75 olmuştu. Bir ay içinde reel getiri oranı 17,46 yüzdelik puan arttı. Bu artış spekülatif bir artıştır. Ekonominin kırılgan olmasının ve sermaye piyasasının spekülatif yapısından kaynaklanmıştır.

2.Mevduat Faizi: Yıllık mevduat faizi eksi 31,46 oranında reel kayıp getirdi. Mevduat geçen senede aynı ayda yıllık yüzde 25,03 oranında reel kayıp getirmişti.

Aslında MB gösterge faizi, enflasyonun altında kaldığı sürece hiçbir banka mevduata reel faiz vermez. Zira Bankalar MB'den zaten gösterge faizi ile fon sağlıyor.

Mevduat faizi eksi olduğu sürece, TL'den kaçış ve enflasyon devam eder.

Dolar ve Euro: Şubat ayında dolarda yıllık reel kayıp yüzde eksi 2,26 ve Euro'da reel kayıp yüzde eksi 1,56 oldu.

Dolar ve Euro'da kur artışı TÜFE'nin altında kaldı. Bunun iki nedeni var;

Şubat 2024 ayında, bir dolar ve bir Euro'dan oluşan döviz sepetinde, Merkez Bankası 2003 yılı ve TÜFE bazlı reel kur endeksi 58,55 oldu. Bu demektir ki döviz sepetine karşı TL yüzde 41,45 oranında daha düşük değerdedir. Şubat ayında ortalama dolarTL kuru 30,8007 idi. Eğer reel kur endeksi 100 olarak, yani dengede kalmış olsaydı, Eurodolar kurunun değişmediği varsayımı altında, şubat ayında bir doların 19 lira olması gerekirdi.

Türkiye'de kurları piyasa belirlemiyor. Zira eksi reel faiz politikası, MB ve BDDK'nın bankalara müdahalesi, Varlık Fonunun yüzde 10 faizle dolar borçlanıp bununla MB'nin döviz satması gibi yanlış politikalar ile ve Türkiye'nin yüksek dış açıkları para ve sermaye piyasasında serbest rekabeti önlüyor.