Finansal yatırım araçları içinde son bir yılda borsa yüksek reel kayıp getirdi. Külçe altın devamlı kazandırdı.

Mevduat faizi;

2024 ve öncesinde yüksek reel kayıplar getiren mevduat faizi, TÜFE'ye göre bu sene Haziran ayında yıllık yüzde 5,43 oranında reel getiri sağladı. Aslında kriz ortamlarında yüzde 5 reel faiz gerekli bir orandır. Ama Türkiye'de mesele mevduat faizi ile kredi faizi arasında yüksek fark olmasıdır.

Bist 100 endeksi

Bist 100 endeksinin son bir yılda TÜFE' ye göre yıllık reel kayıp oranı çok yüksek, yüzde eksi 33,48 oldu. Bist 100 dünyada en fazla zarar getiren borsa oldu ve dünya borsalarından ayrıştı. Borsanın bu durumu aynı zamanda en önemli kriz göstergesidir.

Aşağıdaki tabloda görüldüğü gibi, ABD, Almanya, Meksika borsaları yüksek reel getiri sağladı. Endonezya ve Brezilya'da reel kayıplar düşük kaldı. Türkiye'de reel kayıp ise kat be kat yüksek, yüzde eksi 33,48 oldu.

Bist 100 neden dünyadan ayrıştı

1. Güven sorunu ve belirsizlik;

Üretici ve tüketici güveni azaldı. İstikrar programı yapılmadı ve Mali disiplin sağlanamadı. Hukuk ve demokrasi sorunu çok tartışılıyor. Ekonomik kriz ve siyasi sorunlar nedeni ile belirsizlik arttı ve yatırım ortamı kalmadı.

2. Yabancı sermaye çıkışı

Borsada yabancı yatırımcının payı 2013'te yüzde 60 iken, Bu pay şimdilerde yüzde 25 dolayındadır.

3. Reel faiz

Son bir yıldır yüksek reel faiz var. Yüksek reel faiz borsaya talebi düşürdü.

4. Şirket Karlılıkları azaldı.

İSO birinci ve ikinci 500 büyük firmalarda zarar eden firma sayısı arttı ve şirketlerde kârlılık azaldı.

5. Borsa İstanbul spekülasyon ve manipülasyona açıktır.

Söz gelimi, Anadolu Ajansının 28 Mayıs 2025 günlü haberine göre, ''Borsa İstanbul'da pay piyasasındaki bazı işlemlerde sosyal medya aracılığı ile manipülasyon yapıldığı iddiası ile 15 şüpheli göz altına alındı.''

EuroDolar