Mali disiplin lafta kaldı kamuda israf arttı

Ocak -Ağustos 8 aylık Bütçe verileri açıklandı. Bu sekiz ayda bütçe açığı nominal olarak yüzde 153,9 oranında, reel olarak yüzde 24,1 oranında arttı.

Hazine ve Maliye Bakanı 2023 yılı Haziran ayından beri uyguluyorum dediği ortadoks politikaların odağına mali disiplini koydu. Ama bu politikaların uygulandığı son bir yılda bütçe açığı arttı. Bu nasıl bir mali disiplindir

OCAK-AĞUSTOS BÜTÇE

2023'E GÖRE NORMAL ARTIŞ

2023'E GÖRE REEL DEĞİŞME

(YÜZDE)

(YÜZDE)

I.BÜTÇE GİDERLERİ

84,1

21,1

Personel

113,1

26,7

II.BÜTÇE GELİRLERİ

84,1

15,28

Gelir Vergisi

120

26,3

Kurumlar Vergisi

5,7

-30,4

III.BÜTÇE AÇIĞI

153,9

24,1

1. Kamuda israf arttı.

İsraf konusunda kamuoyundan gelen en büyük tepki, cumhurbaşkanlığı ve Diyanet İşleri Başkanlığı harcamalarıdır. Uçaklara, konvoylara, saraylara halkın yüzde 60'ı tepki gösteriyor. Ayrıca kamuda kullanılan ithal ve Çakarlı lüks taşıtlar Türkiye için kabile devleti imajı yaratıyor.

Cumhurbaşkanlığı kamuda tasarruf genelgesi yayınladı. Kamuda 3 yıl süreyle taşıt alınmayacak dedi. Ama idarelere bütçeden yardım alan vakıflar yoluyla taşıt alınabilir. Vergi mükellefinden kamu ya hibe taşıt alınırsa, bu hibe vergi matrahından düşer. Ne anladık 3 yıldan Dahası sorun bugün var olan sorundur. Var olan sorun yerli yerinde duruyor.

Tasarruf genelgesinde yer alan; su alımında tasarruf, kırtasiye tasarrufu gibi açıklanan önlemler, yalnızca algı yaratmak içindir. Uygulamada topu çevirmeden öte gidemez.

Personel alımında da tasarruf olarak, emekliler yerine yeni personel alınacak, deniliyor ve fakat zaten hükümet alacağını aldı. Bunun içindir ki personel harcamaları sekiz ayda yüzde 113,1 (reel olarak yüzde 26,7) oranında arttı. Devlete alınanlar cumhur ittifakının isteği ile alınmıştır. Cumhur ittifakı bu nedenle ayakta kalıyor. İttifakın tutkalı kamu mallarının ve imkanlarının bölüşülmesidir.

2. Bütçe geliri daha az arttı ve bütçe açığı yükseldi

Mehmet Şimşek baktı harcamalarda tasarruf yapamıyor, bu defa önce KDV ve ÖTV'yi artırdı. Sonra Gelir ve kurumlar vergisini artırdı.

Bütçe gelirleri içinde gelir vergisi arttı. Çünkü firmalar yatırım yapmadı kar dağıttı. Kurumlar vergisi ise yüzde 30,4 oranında düştü. Kurumlar vergisinin düşmesi şirket karlarının düştüğünü gösteriyor.

Dünkü yazımda da ifade ettim; Kriz ve daralma dönemlerinde kurumlar vergisi artırmak yerli ve yabancı sermayenin yatırım yapmasını engeller. Şirketleri zor durumda bırakır. Büyümeyi negatif etkiler.