2022 yılında İTO geçinme endeksinde yıllık artış yüzde 92,97 oldu; Merkez Bankası konut fiyat endeksine göre konut fiyatlarındaki artış ise yüzde 267 oldu.

Merkez Bankası 2023 yılı konut fiyat endeksini, Kasım 2023 tarihine kadar açıkladı. 2023 yılı ilk on bir ayında İTO geçinme endeksi yüzde 68,93 arttı, aynı on bir ayda konut fiyatları yüzde 173,59 oranında arttı.

1.Konut fiyatları neden balon yaptı

2008-2009 ABD'de de konut fiyatları balon yapmıştı. Ancak bu on yılların getirdiği bir sonuç idi. Türkiye'de ise konut fiyatları iki yılda balon yaptı. Bunun nedeni arz-talep dengesizliği olamaz. Çünkü konutlarda arz-talep bozukluğu fiyatları bir yılda patlatmaz.

Demir-çimento gibi inşaat maliyetlerinin artması da, konut fiyat artışına neden değildir. Yukarıdaki tabloya ve grafiğe bakarsak, konut fiyat artışı demir fiyatları artışının çok üstüne çıkmıştır.

Konut fiyatlarının artmasının iki temel nedeni var;

Birisi; 2022 yılı kara para aklama yılıdır. Döviz gelsin diye önlemler gevşemiştir. Bunun içindir ki MB net hata ve noksan kaleminde 26,2 milyar dolar nereden geldiği belli olmayan döviz girişi olmuştur.

Çevremden dinlediğim kadarı ile son yıllarda Kuveyt ve Katar'a gidip gelenler de arttı. Bu ülkeler ve diğer Arap ülkeleri spekülatif faaliyetlere açık ülkelerdir.

Ayrıca seçim yılı iktidar partisinin kaybetme korkusu ile kamudan haksız kazançlarda da aklama telaşı yaşanmıştır.

İkincisi; pandemide başlayan güvenli bölge seçimi; deprem nedeniyle de devam etmiştir.

2. Konut balonu satışları düşürdü.

Türkiye'de konut satışı 2024 Ocak ayında, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 17,8 oranında azaldı.

Yabancılara konut satışı da;

2023 Ocak ayında 4161 iken;

2024 Ocak ayında yüzde 50,47 oranında azalarak 2061'e geriledi.