2023 yılında, altın hariç finansal yatırım araçlarının tamamı reel kayıp getirdi. 2022 yılında da yalnızca borsa reel getiri sağlamış, diğer araçların tamamı reel kayıp getirmişti.

1.En fazla TL mevduatı kaybettirdi. 2022 sonunda bankaya 100 lira yatıranın, TÜİK verilerine göre ortalama yıllık faiz geliri 14,94 lira oldu. 2023 sonunda eline 114,94 lira geçti. Ancak 2023 TÜFE oranı yüzde 64,77 olduğu için, 114,94 liranın satın alma gücü 69,76 liraya geriledi.

Faiz konusunda dünya yanlış yapıyor. Biz alasını yapıyoruz. Eksi reel faiz ile bankaları ve devlete ilave bir enflasyon vergisi veriyoruz.

Dünya finans piyasası bilerek, ABD de "FED faizi ne zaman ne kadar indirecek" tartışması yaratıyor. ABD'de yıllık TÜFE yüzde 3,1, iki yıllık tahvil faizi ise 4,385'tir. Bu durumda reel faiz oranı 1,25'tir. Bankalar, borsa, bitcoin eksi reel faiz istiyor. Ama bu hesap hem bankaları suni teneffüse zorluyor, hem de piyasada kırılganlık artıyor.

Bu nedenledir ki, faizlerle en çok oynayan bir Türkiye dünyanın en kırılgan ülkesi olarak ilan edildi.

Eksi reel faiz tasarruf sahibi açısından, bir mal sahibine, binana kira alma üstüne de kira ver demek gibi bir şeydir. Türkiye'de yüzde 64,77 enflasyon varken, kiraların yüzde 25'te tutulması da benzer bir uygulamadır.

2.BİST 100 Endeksi'ne akıl sır ermiyor. Dünya borsaları da hareketlidir. Ama BİST 100 Endeksi, 2022 yılında nominal olarak yüzde 165,81 oranında arttı. (Yüzde 61,81 oranında reel getiri sağladı.) Bu sene de nominal olarak yüzde 47,53 oranında arttı. (Yüzde 10,46 oranında reel kayıp getirdi.) Dünyada bu kadar zikzak, bu kadar kırılganlık yalnızca BİST 100'de gerçekleşti. Borsa kumar masası oldu.

3.Dolar ve Euro son iki senedir reel kayıp getirdi