TÜİK, finansal yatırım araçlarının , enflasyondan (TÜFE ) arındırılmış, aylık, üç aylık, altı aylık ve yıllık reel getiri oranlarını açıkladı.

1.Mevduat faizi ilk defa olarak, üç ve altı aylık vadeler itibariyle yüzde 2,68 ve yüzde 3,29 oranında reel faiz getirdi. Ama Ocak ayında tekrar eksi reel faize geçti. Ocak ayında aylık yüzde 1,53 ve yıllık yüzde 3,79 oranında reel kayıp getirdi. Üstelik bu faizler brüt faizdir. Stopaj sonrası eksi reel faiz oranı daha yüksek olacaktır.

Üç ve altı aylık reel faiz verilmesinin iki nedeni var; birisi kur korumalı mevduattan çıkan para dövize gitmesin, ikincisi ise Carry trade girişi için faiz kur makası farkını daha açık tutmak.

Genelde Merkez bankası gösterge faizini düşürünce bankalar mevduat faizini daha hızlı düşürüyor. Bu nedenle ocak ayında mevduatta eksi reel faiz oluştu. Aynı zamanda Ocak ayının son haftasında, mevduat 373,6 milyar dolar azaldı.

Söz gelimi şimdi MB gösterge faizini yüzde 45'e düşürdü , ama büyük bankalarda 32 günlük kırık vade için brüt faiz oranı yüzde 44 dur ve stopaj sonrası ele geçen reel faiz oranı ise yüzde 38'dir.

Bankaların mevduata reel faiz vermelerini sağlamak için, Merkez bankası fonlarına sınırlama getirilebilir mi tartışmak gerekir.

Öte yandan mevduat faizi ile kredi faizleri arasında fark yüksektir. Söz gelimi bankaların mevduata yüzde 44 faiz veriyor ve fakat MB ağırlıklı ortalama kredi faizlerine göre ticari kredi faizleri yüzde 58 ve ihtiyaç kredisi faizleri yüzde 64'tür. Kredi faizleri için kar marjı sınırlaması gelir mi bu hususu da tartışmak gerekir.

FİNANSAL YATIRIM ARAÇLARININ TÜFEYE GÖRE REEL GETİRİ ORANLARI, OCAK 2025

FİNANSAL YATIRIM ARAÇLARI

AYLIK

3 AYLIK

6 AYLIK

YILLIK

MEVDUAT FAİZİ (BRÜT)

-1,53

2,68

3,29

-3,79

BIST 100 ENDEKSİ

-4,26

2,98

-22,1

-12,05

AMERİKAN DOLARI

-3,31

-4,3

-8,29

-16,89

EURO

-4,4

-9,22

-12,4

-21,11

KÜLÇE ALTIN

-2,01

-6,11

3,83

7,19

DEVLET İÇ BORÇLANMA SENETLERİ

1,21

2,4

-2,67

-10,36

TÜFE

5,03

8,49

17,77

42,12

2. Dolar ve Euro, her dönemde eksi reel getiri sağladı. Yıllık bazda dolar yüzde eksi 16,89 ve Euro yüzde eksi 21,11 reel kayıp getirdi. Euro dolardan daha fazla reel kayıp getirdi. Bunun nedenleri;

Euro'nun Dolar karşısında değer kaybetmesinin bir nedeni, 2021 ile 2024 arasında geçen dört yılda AB enflasyonunun daha yüksek çıkmasıdır. Bu dört yılda kümülatif olarak ABD'de fiyatlar yüzde 120,65 oranında artarken, AB de daha yüksek yüzde 126,14 oranında arttı.

ABD'de FED faiz oranlarını daha erken ve hızlı artırdı. Fonlar dolara yöneldi.