Cumhur İttifakı, soruşturmaları, tutuklamaları, Suriye meselesini bilerek gündemde, tartışmada tutuyor. Gerçekte ise ülke cari açıkla kan kaybediyor. 2003 yılından bugüne kadar 730 milyar dolar cari açık verdik. Bu kadar kaynak Türkiye de kalsaydı, tüm altyapı, köprüler, barajlar, hava alanları, yolların yapılmasına yeterdi. Kamu özel işbirliğine ve bütçenin ipotek altına alınmasına gerek kalmazdı. Türkiye 5 büyük müteahhide değil, halkına çalışmış olurdu.

Cari açık yanında, beyin göçü ile beşeri sermaye de çıkıyor. MB verilerine göre milli sermaye de çıkıyor. Ama medya dahil kimse bu konunun vahametini anlamıyor.

İnsani ve maddi sermayesi azalan bir ülkenin dışarda imajı da zarar görür.

1.Türkiye'ye yabancı yatırım sermayesi gelmiyor

Başkanlık sisteminden sonra vatandaşlık karşılığı yabancıya gayrimenkul satışı nedeniyle yılda 5-6 milyar dolar yabancı sermaye girdi. Son iki yılda yarı yarıya azaldı. Gayrimenkul dışında gelen doğrudan yabancı yatırım sermayesi önemsiz düzeyde kaldı. Türkiye'de mevcut yabancı sermaye yatırımlarının amortismanına yetmiyor. (Aşağıdaki tablo ve grafik)

DOĞRUDAN YABANCI YATIRIM SERMAYESİ GİRİŞİ

YILLAR

GAYRİMENKUL DAHİL DOĞRUDAN YABANCI YATIRIM SERMAYESİ GİRİŞİ

YABANCININ GAYRİMENKUL ALIMI

GAYRİMENKUL HARİÇ DOĞRUDAN YABANCI YATIRIM SERMAYESİ GİRİŞİ

2018

8845

5915

2930

2019

6496

4979

1517

2020

4430

3954

476

2021

6444

5634

810

2022

8731

6273

2458

2023

5037

3560

1477

2024

3838

2570

1268

2.Türkiye'ye yabancı yatırım sermayesi neden gelmiyor

Yabancı yatırım sermayesi, iktisadi rasyonelliğe uygun olarak, karlılık ve risk faktörlerini dikkate alarak yatırım kararı verir. Yabancı yatırım sermayesi yatırım kararlarında; mülkiyet güvencesi, siyasi, ekonomik ve sosyal sorunlar gibi risk unsurlarını da dikkate almak zorundadır. Bunlar aynı zamanda ''Türkiye'ye neden yabancı yatırım sermayesi gelmiyor'' sorusunun da cevabıdır.

3.Milli sermaye çıkıyor.

Yabancı yatırım sermayesi gelmiyor ama yerli sermaye de çıkıyor. Hükümet çıkışı önlemek için, bankalar aracılığı ile yurt dışına döviz transferini zorlaştırdı.

En net sonucu MB ödemeler bilançosunda ve MB net hata ve noksan kaleminde görüyoruz. 2024 ilk 11 ayda, nereye gittiği belli olmayan 15,8 milyar dolarlık çıkış var.

Çoğu insan bir ayağım yurt dışında olsun istiyor. Bunun içinde yurt dışında konut alanların sayısı arttı. Yurt dışında konut alımı için çıkan para 2018 de 332 milyon dolar iken, 2024 yılında 2 milyar 100 milyona çıkıyor. (Ocak-Kasım 1,9 milyar dolar) (Aşağıdaki tablo)

YERLEŞİKLERİN YURTDIŞINDAN GAYRİMENKUL ALIMI

YILLAR

MİLYON DOLAR

2018

332

2019

196

2020

213

2021

371

2022

628

2023

1782

2024

2100

4.Türkiye'den neden sermaye çıkıyor

Kurumsal verilere göre çıkan sermayenin yüzde 48'i Avrupa ve ABD'de yatırım yapmış. Bu ülkelerde işçilik maliyetleri daha yüksektir. İşletmeler için Türkiye'de üretip ihraç etmek daha uygun yatırım seçeneği olurdu.