Borsaya açılan firmaların bir kısmı topladıkları parayı, işletme sermayesine ve yatırıma değil faize yatırdı.

İşletme sermayesini faizde değerlendirmek normal, ama bugünkü kırılgan ve belirsiz ekonomide, demokratik ve hukuki güven ortamının olmadığı bir ortamda yatırımlar için risk yüksektir. Bu nedenle yatırım yapmayanları suçlayamayız.

Kaldı ki, faiz denilince reel faize bakmak gerekir. TÜFE daha yüksek seyrettiği için reel faiz var diyemeyiz. Bu nedenle;

1. Bankalar, belirsizlik nedeni ile üç aydan daha fazla süreli mevduat açmak istemiyorlar. Açsalar da düşük faiz veriyorlar.

Son bir yılda TL olarak mevduat açıp devam edenler, Haziran 2024 ayı hariç sürekli eksi reel faiz aldılar. Yalnızca Haziran 2024 ayında üç aylık mevduata yüzde 2,54 brüt reel faiz aldılar. Ama bu devam etmez, çünkü enflasyon düşmeye başladığı için bankalar da 3 aylık mevduat faizini düşürmeye başladılar. (Aşağıdaki tablo.)

2. Yüksek faiz işletmeleri zora soktu demek de yanlıştır. Çünkü son bir yıla bakarsak, ticari kredi faizleri TÜFE'nin altındadır. Yani ticari kredi faizleri, eksi reel faiz düzeyindedir.

Aşağıdaki grafikte son bir yılda, Merkez Bankası ağırlıklı ortalama ticari kredi faizleri ile yıllık TÜFE yer almaktadır. Yıllık TÜFE, yıllık ticari kredi faizleri üstünde seyretmiştir.

3. Bu sene Mart ayından Haziran ayına kadar, döviz kurları yatay seyretti. Mart ayında aylık ortalama DolarTL kuru, 32,040 iken, Haziran ayında 32,5620 oldu. KurTL faizini kullanarak, reel gelir elde edenler oldu.