***

YANGIN EV EV YAYILIYORUzun uzun alıntıladım. Çünkü son yazımdan sonra sanal kumar üzerine gelen onlarca yorum ve mesaj görünmez olduğu düşünülen yangının ev ev yayıldığını gösteriyor. İnsanlar, yaşadıkları kayıpları, kardeşlerini, eşlerini, çocuklarını bu dijital bataklıkta nasıl kaybettiklerini anlatıyorlar. Kimi "Kardeşim telefondan 300 bin lira gömdü, biz fark ettiğimizde iş işten geçmişti" dedi. Bir anne, "Oğlum gece yarılarına kadar telefonda kutu açıyor, kumar olmadığını söylüyor ama kredi kartından paralar gidiyor" diye yazdı.Bu mektup, kumarın sebep olduğu mali yıkımın, aile içi şiddete ve boşanmaya nasıl kapı açtığını gösteriyor. Ancak en zoru, kahramanımızın bile, annesinin gözyaşlarıyla sarıp sarmalaması sayesinde yeniden hayata tutunmasıdır. Ailenin Kutsallığı ve genç kızın cinsiyet karmaşasında ailesinin desteğiyle döndüğü gibi, bu genç için de annesinin elini çekmemesi tek kurtuluş yolu olmuştur.

***

"İYİ ÇOCUK KILIKLI" KUMARBAZLARBu yorumların ortak bir tarafı var: Kimse bu bataklığın bu kadar yakınına sokulduğunu fark etmemiş. Çünkü, mesele artık gizli saklı oynanan bir kumarın ötesinde. Instagram'da, X'te, Telegram'da, Twitch'te, TikTok'ta, YouTube'da "iyi çocuk", "sevilen fenomen", "popüler sporcu" kılığında dolaşan kumarbazların hedefinde herkes. Gelen mesajların bir kısmında; çocukların, eşlerin, kuzenlerin kumara nasıl çekildiğini anlatanlar fenomen videolarını işaret ediyor. "Takip ettiği fenomen ne diyorsa yapıyor" diyorlar.Bu yüzden bugün karşımızda yalnızca dijital bir bağımlılık değil, fenomen pazarında tezgah açmış, tanıdık o sevimli yüzleri, kendilerini "reklam panosuna" çevirdikleri, gençleri de sessizce yamaçlara çeken örgütlü bir düzen var. Yani sanal kumar sistemini, sıradan hesaplar değil, "tanıdık yüzler" besliyor. Eski futbolcu Batuhan Karadeniz örneği, dijital kumar bataklığının hangi boyutlara ulaştığının sadece bir örneği. Sosyal medyada milyonlara "kolay para" vaadiyle uzatılan her elin arkasında, gençleri borç ve bağımlılık çukuruna çeken ahtapotun kolları var. Batuhan Karadeniz hakkında yasadışı bahis ve kumarı teşvik ettiği gerekçesiyle kırmızı bülten çıkarılması ve mal varlıklarına el konulması, işin artık basit bir reklam ya da "influencer hatası" olmadığını da kanıtlıyor. Ünlü simalar kullanılarak gençlerin hayatlarının çöküldüğünün ilanı aynı zamanda.

***

ARKADAŞ GİBİ GÖRMENİN BEDELİAslında bugün yaşadığımız dijital yönlendirme yalnızca reklam etkisi değil. Gençlerin bir "fenomen" ile kurduğu gerçekmiş gibi görünen ilişkinin sonucu. Bu durum kavramsal olarak "parasocial" olarak adlandırıldı. Cambridge Dictionary bu kelimeyi 2025 yılının kelimesi seçerek, bir kullanıcının tanıdığını düşündüğü bir yüz aracılığıyla yönlendirilebilmesinin adını koydu. Araştırmalar da gençlerin sosyal medya üzerinden kurduğu tek taraflı ilişkilerin, yani fenomenlerle ya da tanıdık yüzlerle kurduğu