Osmanlı döneminde şeyhülislamlara kurban kesmeyle ilgili akla hayale gelmeyecek sorular sorulurdu. Şeyhülislamlar ise gelenek ve kendi bilgileri çerçevesinde bıkıp usanmadan halkın sorularına kısa ve net cevaplar verirlerdi

Eskiden her şey ama hemen her şey müftülere ve şeyhülislamlara sorulup verecekleri fetvaya göre hareket edilirdi. Kanuni Sultan Süleyman'ın meşhur Şeyhülislâmı Ebussuud Efendi, bir gün sabah namazından ikindi namazına kadar, adamlarıyla birlikte ne kadar fetva yazdıklarını hesapladığında, ortaya 1413 rakamı çıkmıştı.
En ilginç fetva verme yöntemi Yavuz Sultan Selim ve Kanuni Sultan Süleyman dönemlerinde 23 yıl şeyhülislâmlık yapan Zenbilli Ali Efendi'ye aitti.
Şeyhülislâm Ali Efendi, fetva isteyenlerin sorularını yazdıkları kâğıtları koyabilmeleri için evinin penceresinden devamlı olarak zenbil denilen bir sepet sarkıtırdı. Soruları buraya koyanlar, cevaplarını da bu zenbilin içerisinden alırlardı.
Şeyhülislam bu alışkanlığından dolayı, halk tarafından "Zenbilli Müftü" olarak adlandırılmıştı.
20. yüzyılın başlarında törenle kurban kesimi.
TEMSİLİ İSİMLER KULLANILIRDI
Fetva bir meselenin dini-hukuki durumuna açıklık getirirdi. Müftülerin verdiği fetva bir bakıma, Kuran ve Peygamber'in sünnetinde yer alan dini bir hükmün açıklanması ve kapsamının belirlenmesidir. Fetva yetkili bir müftüden alınabileceği gibi Osmanlı İmparatorluğu'nda en büyük dini yetkili olan şeyhülislamdan da alınabilirdi.
Fetva almak için soru soran kişi durumu "mesele" adı altında ve kendi ismini vermeden yazılı olarak fetva makamına arz ederdi. Fetvalarda meselesi olan kişiler gerçek adlarıyla yer almayıp erkekler için Zeyd, Amr, Bekir, Halit, kadınlar içinse Hind, Zeynep gibi temsili isimler kullanılırdı.
Fetva örneği.
KURBANIN KAÇ AYAĞI BAĞLANIR
Kanuni Sultan Süleyman ve oğlu İkinci Selim dönemlerinde 29 yıl şeyhülislamlık yapan Ebussuud Efendi'nin fetvalarından kurbanla ilgili olanlar şunlardır:
SORU: Kurban olunacak hayvan, kesilirken kaç ayağı bağlanıp hangi ayağının boşta kalması caiz olur.
CEVAP: Üç ayağı bağlanıp, arka ayağının sağı boş konup sol yanı üzerine yatırılır.
SORU: Zeyd Kurban Bayramı'nda, fakir komşusu Amr'a kurban parasını verse, üzerine lazım olan kurban vazifesini yapmış sayılır mı
CEVAP: Caiz olmaz. Eğer kurban günleri geçerse ondan sonra caiz olur.
SORU: Zeyd'in Allah rızası için olmayıp, belki kötü niyetle ziyafet maksadıyla kestiği davar Allahu Teala Hazretleri'nin "Allah'tan başkası için kesilecek kurban helal olmaz" kelam-ı şerifine dahil olup haram olur mu
CEVAP: Hayvanı, arkadaşı Amr'a hürmeten boğazlamış olur.
SORU: Gayrimüslimler, eskiden kurban edegelmişler iken, bazı Müslümanlar bunu engelleyebilir mi
CEVAP: Kâfirin kurbanı, hayvan leşidir. Hâkimin engelleme hakkı vardır.
Ebussuud Efendi
BAŞKA LİSANLA KESİLEN HAYVAN
7 Mayıs 1718 tarihinde şeyhülislam tayin edilen ve bu görevi 12 yıl 4 ay yapan Yenişehirli Abdullah Efendi'nin kurbanla ilgili fetvaları şunlardır:
SORU: Müslüman ya da ehl-i kitap olan Zeyd, Arapça'dan başka Türkçe yahut Kıbtî lisanı üzere Allah'ı anarak koyun kurban etse bu koyunun yenmesi helal olur mu
CEVAP: Olur.
SORU: Ehl-i kitap olmayıp Mecusi olan Zeyd'in kestiği kurban helal olur mu