Pandoranın kutusu

Mitoloji, efsane bilimi demektir. Mitolojiyle uğraşanlar, Roma ama esas olarak kadim Yunan halklarının inandıkları masalları (dinsel meseller diye okuyun) tefsir eder. Günümüzde bunların ne anlama geldiğini anlatır. Pandora, ekber tanrı Zeus tarafından yaratılan bir kadındır. Zeus Pandora'ya, açmaması şartıyla bir kutu verir. Pandora merakını yenemez ve bir gün kutuyu açar. Kutunun içindeki kötülükler dünyaya yayılır. Kutuda sadece ümit kalır. Pandora'nın kutusunun açılması tabiri, iyi şeyler olacağı ümidiyle "beklenmedik ve hakim olunması imkansız kötü olayların ortaya çıkmasına sebep olacak bir karar almak" anlamına geliyor. Kararı alanlar, kötü şeyler ortaya çıkarsa kutuyu kapatırız der. Ama kutu bir defa açıldıktan sonra içi boşalmadan kapatılamaz. Kıssadan hisse budur. Sözü "terörsüz Türkiye" projesine getirdiğimi anladınız tabii. Şunu hemen söylemeliyim ki, içinden ne çıkacağını az çok kestirsem bile, ben de bu kutuyu açardım. Çünkü hayatın kendisi, hiçbir kutunun sonsuza dek kapalı kalmasına izin vermiyor.

ZARAR MİNİMİZASYONU

Nasıl futbol oyununda amaç çok sayıda gol atmaksa (gol zaten amaç demektir), iş idaresinde amaç da kârı maksimize etmektir. Futbol gibi iş hayatı da risklerle doludur. Bazen dünya veya ülke ekonomisinde kriz çıkması gibi "makro" veya beklenmedik bir rekabetle karşılaşmak gibi "mikro" sebepler yüzünden, firmanın kârı maksimize etmesi imkansız hale gelebilir. Makro krizin geçmesini beklerken veya rekabet karşısında firmayı yeniden yapılandırırken ilk hedef artık "kâr maksimizasyonu değil, zarar minimizasyonu"dur. Bu hedef değişikliği yapılmazsa zarar maksimize olur. Zaten batan firmaların çoğu ya "bu da geçer yahu" diyerek hareketsizleşenler veya küçülen piyasada fiyat kırarak ciro büyütmeye kalkışanlardır. Pek tabii durumu doğru değerlemek kolay değildir. Bazen riskli kararlar, beklenmedik kârlı sonuçlar verebilir. Bu, biraz şansa biraz da bilek gücüne bağlıdır. Ne demişler; zor oyunu bozar.

EN KÖTÜ SONUÇTAN KAÇMAK

Soru: Terörsüz Türkiye, eğer bir Pandora'nın kutusu ise, kutudan çıkabilecek en kötü şey ne olabilir Yanıt: İşin içine yabancı devletlerin de fiilen girdiği bir iç savaş ve bu savaş sonunda "