Telefonda gezinirken ekranda karşıma "iktisadi kalkınma ile ahlak çelişir" diye konuşan din (İslam) hocası görünümlü bir şahıs çıktı. Şöyle bir masal anlattı: "İktisaden kalkınmış bir ülkenin insanları, Tanrı'dan kendilerine ahlak da vermesini istemiş. Tanrı da dileklerini kabul etmiş ve onlara ahlak ihsan etmiş." Ama bir süre sonra bu ülke iktisaden geri kalmaya başlamış. Hocamız bu kıssayı anlattıktan sonra hisse olarak "hem ahlaklı hem de iktisaden kalkınmış olmak imkansızdır" diyerek noktayı koydu. Şaşırdım kaldım. Çünkü ben yıllardır bunun tam tersini iddia eder dururum. Nitekim bu bapta bundan 20 yıl önce yazdığım "İktisat, Akıl ve Ahlak" başlıklı bir makalem vardır. Bunu da şimdiye kadar belki 10 yerde sundum. Hemen internette bir arama yaptım. 2019'da İbn Haldun Üniversitesi "İktidar, İktisadi Kalkınma ve Ahlak: Açmazlar ve Zorluklar" üst başlıklı bir uluslararası sempozyum düzenlemiş. Sonraki yıllarda da aynı konuyu işleyen benzer etkinlikler düzenlemişler. İzlediğim video kaydı muhtemelen bu sempozyumlardaki sunumlardan biriydi.

SEMPOZYUMUN AMACI

2019'daki sempozyumun amacı aynen şöyle açıklanıyordu: Ahlakı, sürdürülebilirliği ve hakkaniyeti koruyan bir ekonomik kalkınma modeli geliştirmek mümkün müdür Toplumlar, bir yanda ekonomik kalkınma, diğer yanda sosyal adalet ve ahlaki değerler arasında bir seçim yapmak zorunda mıdır İbn Haldun'un bakış açısıyla, küresel pazarların eşi benzeri görülmemiş büyümesi nasıl açıklanabilir Diğer taraftan, "ilerleme ve büyüme göstergeleri dışında kalan bir ekonomik model, yüksek ahlakı garanti eder mi" gibi sorulara cevap aranacak. Bu sempozyum ayrıca, geçmişte ve günümüzde ekonomilerin yükseliş ve gerilemesi, yoksulluk, gelir eşitsizliği, ekonomik krizler, çevre kirliliği, biyo-çeşitlilik, doğal kaynakların tükenmesi, savaş ve barış zamanlarında kapitalizm, hegemonya ve küresel finans piyasaları arasındaki karmaşık ilişki, kültür ve sanatın metalaşması ve bunun gibi pek çok konu başlığına İbn Haldun'un bakış açısıyla yeni yorumlar getirmeyi hedefliyor.

TANIMLARI TARTIŞMAK BEYHUDEDİR

Üstteki başlık "It is futile to discuss definitions"