Enflasyon yüzde kaç diye sorulunca "Yıldan-Yıla TÜFE" oranı söylenir. TÜİK'ten yapılan açıklamaya göre haziran sonu itibariyle enflasyon 35 olmuş. Bu, 2024 Temmuz başından, 2025 Haziran sonuna kadar geçen bir yılda, tüketim malları ve hizmetlerinin fiyatları ortalama 35 artmış demektir. 2023'ün Temmuz başından, 2024'ün Haziran sonuna kadar geçen 12 ayda bu oran 71.6 imiş. Yani enflasyon yarıya düşmüş bulunuyor. Bu sonuç, Mehmet Şimşek ve Merkez Bankası yöneticileri için önemli bir başarıdır. Enflasyonun düşmesi, fiyatların düşmesi değil, fiyat artış hızının düşmesi demektir. Dolayısıyla "enflasyon düşüyor" demek, fiyat artışları sürüyor ama daha yavaş artıyor demektir. Fiyatlar genel düzeyi düşmüşse, enflasyon "eksi" olarak ifade edilir. Buna enflasyon düştü değil, deflasyon başladı denir. TÜİK tarafından açıklanan enflasyon rakamları, maalesef güvenilir olma vasfını bir süre önce kaybetmişti. Bu güvensizlik devam ediyor. ENAG (Enflasyon Araştırma Grubu) enflasyonu, Haziran 2025 için 69 olarak hesaplıyor. Ancak ENAG'ın ölçtüğü şeyle TÜİK'in ölçtüğü şeyin birebir aynı olmadığı kanaatindeyim. İstanbul Ticaret Odası'nın 44'lük enflasyon hesabı sadece İstanbul içindir. TÜİK'in 35'inden 9 puan fazladır. İstanbul ile Türkiye geneli arasında böyle bir fark olamaz. Bunlardan biri yanlıştır.

PAHALILIK

Pahalılıkla enflasyon aynı şey değildir. Enflasyon nesnel bir ölçümdür. Fiyatlar genel düzeyinin artması ve artmaya devam etmesidir. Pahalılık ise hane gelirinin, hane giderlerini karşılayamamasıdır. Ülke içinde pahalılık artışı, eğer harcanabilir milli gelir azalmıyorsa, gelir dağılımı bozulmasıdır. Ülkeler arasında enflasyon kıyaslaması yapılır. Ama pahalılık kıyaslaması yapmak anlamlı değildir. Parite değişimleri bir anda hesapları altüst edebilir. Pahalılık veya ucuzluk, milli gelir düzeyi ve kısmen de milli gelir dağılımı ile ilgilidir. Mesela İsviçre'de enflasyon çok düşüktür. Ama İsviçre, Avrupa'nın en pahalı ülkesidir. İsviçreliler de daha ucuz mal almak için komşu ülkelere giderler ama İsviçreliler, pahalılık altında ezilmemektedir. Çünkü İsviçre'nin kişi başına milli geliri yüksektir. Ulus, Bebek ve Nişantaşı İstanbul'un pahalı semtleridir. Burada fiyatlar mesela Beşiktaş'a göre yüksektir. Ama enflasyon oranı bu semtlerde aynıdır. En iyisi Bebek'te çalışıp, Beşiktaş'ta oturmaktır.