Milyarder Donald Trump, çok muhataralı bir dört yıl geçirdikten sonra ikinci ve son defa (anayasa değiştirilmezse) ABD Başkanı seçildi. Kendisi Pennsylvania Üniversitesi'nin (UPenn) Wharton School'undan (iktisadi ve ticari bilimler fakültesi) mezundur. Tahmin edileceği üzere, okul serbest piyasacıdır. Ancak Amerika'nın doğusunda yer alan ve UPenn'in de içinde olduğu "Ivy League" tabir edilen 8 üniversitenin hepsi az çok liberaldir. Daron Acemoğlu'nun üniversitesi MIT epey liberal, UPenn ise nispeten muhafazakardır. Liberal "özgürlükçü, eşitlikçi ve açık fikirli" demektir. Amerika'da "ılımlı solcu" anlamına da gelir. Bu bağlamda ılımlı solculuğu "devletin, vergi ve teşviklerle ekonomiyi yönlendirmesi ve sosyal transferlerle milli geliri yeniden dağılıma tabi tutması" diye anlamak gerekir. Biz de ise devletçilik "devletin malik müteşebbis" olarak piyasanın içine doğrudan girmesi olarak anlaşılır. Bunları Trump'ın iktisadi eğilimini anlamaya yarar diye anlattım.

ÇİN, ABD'Yİ GEÇTİ

Ekonomide başarı tek bir gösterge ile belirlenecek olsa, bu GSYH (kabaca milli gelir) büyümesi olur. Ülkelerin milli gelirlerini doğruya en yakın biçimde kıyaslamak için ulusal para birimiyle hesaplanan GSYH'lerini SAGP (Satın Alma Gücü Paritesi) kullanarak dolara dönüştürmek gerekir. Yeni (eski) Başkan Trump'ın önünde şöyle bir tablo duruyor: 1960'ta ABD'nin GSYH'si 3 trilyon 310 milyar dolarken, komünist Çin'in GSYH'si 614 milyar dolarmış. 1980'de ABD'nin GSYH'si 6 trilyon 808 milyar dolara, Çin'inki 1 trilyon 63 milyar dolara çıkmış. 1990'da ABD'nin GSYH'si 5 trilyon 840 milyar dolar, Çin'inki 1 trilyon 79 milyar dolarken, komünizm çökmüş. Komünist Çin piyasa ekonomisine (ferdi mülkiyete dayalı kapitalist sisteme) geçmiş. Bu tarihten 34 yıl sonra 2024'te tahminen, ABD'nin GSYH'si 25 trilyon 908 milyar, Çin'in GSYH'si ise 33 trilyon 640 milyar dolar olacak. Yanlış anlamaya sebep olmamak için ABD'nin kişi başına GSYH'sinin 76 bin, Çin'in kişi başına GSYH'sinin sadece 24 bin dolar olduğunu da söylemekte fayda var. Şimdi kendinizi Trump'ın yerine koyup yukarıdaki tablodan Amerika için ders çıkarmaya çalışın. Bundan sadece 34 yıl önce ABD ekonomisinin yarattığı toplam katma değer, Çin GSYH'nin 5.4 katıyken, şimdi onun 77'sine inmiş. Siz de "Amerika'yı tekrar büyük yapalım"