Akıl yapaydır

Yapay zekayı, doğal zeka yaratmıştır. İnsanlarda doğal zeka olmasaydı, yapay zeka diye bir şey geliştirilemezdi. Yapay zeka, doğal zekanın yapamadığı birçok şeyi yapabiliyor. Tabiri caizse, sonradan çıkan boynuz, kulağı geçti. Peki, "doğal zeka" var da "doğal akıl" diye şey yok mu Doğal akılla, yapay akıl geliştirilemez mi Daha ileri gitmeden zeka ile aklın farkını netleştirmek gerekir: Çünkü zeka (intelligence) Tanrı vergisi sorun çözme yeteneği iken, akıl (wisdom) doğru yolu bulma ferasetidir. Akıllılık, rasyonel davranmaktır. Rasyonellik, kişinin maksadına yani amacına hizmet eden araçları en ekonomik şekilde kullanmasıdır. Bu sebeple rasyonelin Türkçe karşılığı hem iktisadi hem de akılcıdır. Tanrı vergisi zeka da öğrenimle gelişir. Aklın ise tümü öğrenimle inşa edilir. Kültürdür. Zeka objektif sorunları çözmekte mahirdir. Akıl ise subjektif yani içinde "değer yargısı" olan meseleleri halletmekte kullanılır. Akılsızlık, aptallıktır. Aptallık, amaca hizmet etmeyen araçları kullanmakta ısrar ederek amaca ulaşacağını iddia etmektir. Ama aptalca davranmanın da bir rasyoneli (ekonomisi) olmalıdır. Çünkü insanlar, fıtraten "homo economicus"tur. Öyleyse dışarıdan bakınca aptalca görünen bir davranışın, böyle davranan kişiye "fayda" sağlayan akıllı () bir yanı mutlaka vardır. Bu "fayda" bir tür intikam olabilir.

GAZZE FACİASI

İsrail'in filli sınırları içinde bulunan ve HAMAS (İslami Direniş Hareketi) yönetimindeki Gazze Bölgesi'nde yürek parçalayan bir insanlık faciası yaşanıyor. Çünkü İsrail, Gazze'de yaşayan Filistinlilere adeta soykırım uyguluyor. Üstelik bu savaşın maddi ve manevi maliyeti sadece savaşan taraflar değil dünya için de giderek büyüyor. Yani olaya dışarıdan bakan benim için ortada tam anlamıyla bir akılsızlık var. Bu akılsızlık daha çok Hamas için geçerlidir. Çünkü onların bu savaşla amaçlarına ulaşmaları, yani Filistin'i Yahudiler'den temizlemeleri pratik olarak imkansızdır. İsrail ise bu savaşıla tüm Filistin topraklarına egemen olma hedefine yaklaşmaktadır. Hamas, muhtemelen "Yahudileri denize dökemesek de İsrail'i dünya kamuoyunda soykırımcı olarak tescil etmek bile çektiğimiz ve çekeceğimiz acılara değer" demektedir.

SAVAŞ NASIL BİTER

7 Ekim 2023'te Hamas silahlı kuvvetleri sınırı geçerek Güney İsrail'deki bir kasabada yapılan müzik şenliğine baskın düzenledi. 1.200 kişiyi öldürüp 200 kadarını da rehin alarak Gazze'ye götürdü. Aynı anda İsrail topraklarına yüzlerce füze attı. İsrail çıldırdı. Gazze'yi, Hamas'ı iktidara getiren Filistinlilerin başına yıkmaya başladı. Hamas direnmeye ve Gazze halkı ölmeye devam ediyor. İsrail'de (Batı Şeria ve Gazze dahil) yaklaşık 15 milyon kişi yaşıyor. Bunun yarısı Yahudi yarısı Arap'tır. Arapların yaklaşık 2 milyonu has İsrail topraklarında oturmaktadır. Önemli bir kısmı İsrail vatandaşıdır. İsrail Millet Meclisi'nde vekilleri vardır. Kalan kabaca 5.3 milyon Arap'ın 3.2 milyonu, Mahmut Abbas (El Fetih) yönetimindeki Batı Şeria'da, 2.1 milyonu da Gazze'dedir. Bazıları, Filistin'de 1967 öncesi sınırları esas alan