Michelin, Kapadokya'da ezberleri bozdu. 'Şov mutfaklar' yerine yerel hafızaya, kadın emeğine ve yaşayan Anadolu sofralarına baktı. Dünyada ilk kez bir belediye işletmesi ve bir kadın kooperatifi rehbere girdi. Bu seçki, iyi yemeğin bazen daha az malzemeyle ama çok daha derin bir yerden konuşabileceğini hatırlatıyor. Ödüller dağıtıldıktan sonra bölgeye gittim, Michelin Rehberi'ne giren yerleri gezip hem o heyecanı dinledim hem de kadim bir mutfağın hikâyelerini…

Kapadokya mutfağını anlamak için önce coğrafyayı dinlemek gerekir. Çünkü burası bolluğun değil, yokluğun ortaya çıkardığı yaratıcılığın mutfağıdır. Sert iklim koşulları, sınırlı tarım alanları ve uzun kışlar Kapadokya insanını yüzyıllar boyunca saklamaya, dönüştürmeye ve aynı malzemeyle çok farklı sofralar kurmaya zorlamış. Kurutma, fermente etme, tandırda uzun pişirme... Bugün 'teknik' diye konuştuğumuz pek çok yaklaşım, bu coğrafyada hayatta kalma refleksi olarak doğmuş.

Michelin'in Kapadokya seçkisini bu bağlamda okumak gerek. Bu seçki, yıldızlı restoran estetiğine değil; tersine, deneyim üretme kapasitesi yüksek, coğrafyayla bağını koparmamış, yerel hafızayı yaşayan mutfaklara odaklanıyor. Bu seçki Kapadokya'yı Kapadokya yapan mutfak deneyimini görünür kılıyor. Ve aslında İstanbul'da da görmeyi istediğimiz türden, lezzetin özüne odaklanmış bir liste. Seçkiye giren 18 mekâna baktığımızda büyük çoğunluğu yerel mutfağı merkeze alan, yöresel pişirme tekniklerini koruyan ve gastronomiyi gösteriye dönüştürmeden sunan adresler.

Seçkide kadın kooperatifleri, aile işletmeleri, yıllardır aynı çizgide yürüyen esnaf mutfakları var. Dünyada ilk kez bir kadın kooperatifinin (Tık Tık) ve bir belediye işletmesinin (Tabal) tavsiye listesinde olmasıysa gurur verici. Bu Michelin'in Kapadokya'yı yalnızca 'lüks bir destinasyon' olarak değil, yaşayan bir mutfak ekosistemi olarak gördüğünü gösteriyor. Bu noktada seçkinin bir başka önemli yönü daha ortaya çıkıyor: Michelin Kapadokya'da bir 'fine dining vitrini' kurmak istemiyor. Aksine, ziyaretçiyi mekânla, manzarayla, sessizlikle, pişirme süresiyle ve yerel üreticiyle temas ettiren bir gastronomi deneyimi tasarlıyor. Unutmayın, Michelin'in asıl amacı turiste yol göstermek. Bu nedenle menülerde kusursuz teknikten çok, yerel doğruluk ön plana çıkıyor.

Bir ödül listesinden fazlası

Kapadokya'nın Michelin seçkisi, Türkiye gastronomisi için de önemli bir mesaj taşıyor: Güçlü mutfaklar, her zaman büyük şehirlerde ya da büyük yatırımlarla doğmaz. Bazen bir kadın kooperatifinde, bazen tandırın başında, bazen de yüzyıllardır değişmeyen bir tarifte saklıdır.

Michelin'in Kapadokya'ya bakışı, Anadolu mutfağının yalnızca geçmişe ait olmadığını; doğru anlatıldığında ve doğru bağlamda sunulduğunda bugünün ve geleceğin gastronomi dili olabileceğini kanıtlıyor. Ve belki de en önemlisi, Kapadokya seçkisi bize şunu hatırlatıyor: İyi yemek, her zaman daha fazlasını yapmak değildir. Bazen daha azıyla ama daha doğru bir yerden konuşabilmektir. Michelin'in Kapadokya'da duyduğu ses tam olarak bu. Ve tam da bu nedenle seçki bir 'ödül listesi'nden çok daha fazlası. Bu, ziyaretçiye iyi yemek yedirmekten önce bir coğrafyanın mutfak aklıyla tanışma daveti.

Kapadokya'yı ödüller dağıtıldıktan hemen sonra gezdim; Michelin'in sevinçli telaşı içindeki birkaç şefle konuşma imkânımız olamadı ama çoğuyla buluştum. İşte o lezzetli sohbetlerden damağımda ve dimağımda kalanlar...

Yıldızlı adres

Revithia

Bölgenin ilk ve tek Michelin yıldızlı restoranı. Kapadokya mutfağının hikâye anlatıcısı durumundaki mekânın şefi Duran Özdemir yıllardır bu konu üzerine çalışıyor. Revithia'nın mutfağı; acele etmeyen, köklerine yaslanan ve hikâyesini tabak üzerinden anlatmayı tercih eden bir yaklaşım sunuyor. Neredeyse unutulmaya yüz tutmuş tariflerin modern uygulamalarla yeniden hayat bulduğu; lezzet kadar hafızanın da ön planda olduğu bir mutfak diline işaret ediyor. Revithia cephesinde bu ödül, bir varış noktası değil; aksine daha iyisini hedefleyen bir yolculuğun başlangıcı olarak görülüyor.

Yeşil yıldızlı

Babayan Evi

Burası da Kapadokya'nın ilk ve tek yeşil yıldızlı restoranı. Tandırın ve sürekliliğin mutfağı. Başta ekmek olmak üzere hemen her şey tandırda pişiyor. Sahibi Ayşe Hanım'ın (Koçdemir) mutfakta olduğu mekânın menüsü başından beri net: Tandırda kuzu kaburga, çömlek kebabı, kuru fasulye, yaprak sarması… Babayanevi'nin iddiası sadelik, süreklilik ve istikrarda yatıyor. Zira yıllardır onlara turist getiren rehberlerin de ortak düşüncesi; bir gün dahi lezzetin değişikliğe uğramadığı ve her gelenin buradan çok memnun ayrıldığı. Yabancıların en çok etkilendiği unsurlar tandırda pişirme sürecini bire bir görmek, mekânın sessizliği ve manzara.

Geleneksel pişirme teknikleri

Saklı Konak Cappadocia
Hotel&
Restaurant

10 yıldır hizmet veren Saklı Konak'ın mutfağı, yöresel yemekleri merkezine alıyor. Testi kebabı, güveçte kuru fasulye, yaprak sarması, mantı ve kabak çekirdekli erişte gibi Kapadokya sofrasının temel lezzetleri menünün omurgasını oluşturuyor. Saklı Konak için mevcut sistem, başarısı kanıtlanmış bir yapı. Bu nedenle köklü bir dönüşüm yerine; menüyü zenginleştirmek, servis kalitesini daha da iyileştirmek ve mekânın ambiyansını güçlendirmek gibi adımlar planlanıyor. Doğal ürünlerin, yörenin kadınları tarafından geleneksel pişirme teknikleriyle hazırlanmasıysa bu deneyimi sıradan bir restoran ziyaretinin ötesine taşıyor.

Mevsimsel, taze ve sürekli canlı

Moniq Restaurant& Cocktail Bar

Geleneği inkâr etmeden, onu çağdaş bir dil ve fine dining hassasiyetiyle yeniden kuran nadir adreslerden biri olarak öne çıkıyor. Akşam servisini fine dining çizgisinde kurgularken kahvaltı ve öğle yemeğiyle de günün farklı saatlerinde aynı kaliteyi sürdürüyor. Şefin kendi yorumu ve reçetesiyle hazırlanan kaburgalı içliköfte ve mutancana, testi kebabı, Kayseri yağlaması, Uçhisar mantısı, Kapadokya mutfağının yerel kimliğini doğrudan tabağa taşıyor. Şubat ayında mutfağın tamamen yenilenmesi planlanıyor. Amaç yalnızca kapasiteyi arttırmak değil; Anadolu'nun geleneksel pişirme tekniklerini daha derinlemesine mutfağa entegre etmek ve menüyü mevsimsel, taze ürünlerle sürekli canlı tutmak.

20 yıldır hizmet veriyor

Seten Restaurant

Göreme'de 20 yılı aşkın süredir istikrarla varlığını sürdürüyor. Kapadokya mutfağını yalnızca koruyan değil, onu yaşatan köklü adreslerden biri. Menüde Kapadokya'ya özgü meze çeşitleri, ağır ateşte pişen dana kaburga, Göreme'ye has mantı, Nevşehir tava ve mutancana öne çıkıyor. Seten, Michelin sürecinin ardından kış sezonunu değerlendirerek mutfak ekipmanı, altyapı ve mutfak tasarımında yenilemeye gidecek.

Hitit yemekleri uyarlaması

Happena

Happena, Göreme'de üç yıldır faaliyet gösteren ve mutfağını Hitit gastronomisi üzerine kuran özel bir restoran