Yılın sözcükleri ve siyaset

Prof. Dr. Yavuz Odabaşı - Her yıl olduğu gibi 2022 yılı için de "yılın sözcükleri" belirlendi. Bütün dünyada merakla beklenen ve üç büyük ve köklü sözlük olan Oxford, Merriam-Webster ve Collins bu konuda liderliklerini yine bırakmadı. Pandeminin, iklim değişiminin, Ukrayna-Rus savaşının, göç tehditlerinin, enerji ve gıda krizlerinin toplumlara etkileri kendini her alanda gösteriyor. Ülkemizde Google tarafından en çok DolarTL" aratıldığının açıklaması da yılın kelimelerinin zamanın ruhunu yansıtmaları açısından siyaset alanında da oldukça güçlü görünmektedir.Merriam-Webster sözlüğünün seçimi olan Gaslighting kelimesi görülenin, duyulanın, düşünülenin gerçekte olmadığı üzerine kurulan bir ikna çalışmasının, farkına bile varılmayan manipülasyon ve sözlü taciz olarak yapılmasını açıklar. Amerikan Psikoloji Derneği'ne göre, diğer kişiyi algılamalarında, deneyimlerinde ya da olayları anlayışlarında şüpheye düşürerek sitemli manipülasyon yapmaya göndermedir.Haylazca davranışMerriam-Webster sözlüğünün seçimi olan Gaslighting kelimesi görülenin, duyulanın, düşünülenin gerçekte olmadığı üzerine kurulan bir ikna çalışmasının, farkına bile varılmayan manipülasyon ve sözlü taciz olarak yapılmasını açıklar. Kendinden ve düşüncelerinden şüpheye düşerek, onları sorgulayarak kaygı, paranoya yaratılarak ve bu durumdan çıkabilmek için söylenenlere ikna olmaya yatkın hale gelme süreci olarak da tarif edilebilir.Oxford Sözlüğünün seçtiği yılın sözlüğü Goblin Mode, "tipik olarak sosyal normları reddedecek şekilde, özür dilemeyen ve kendini beğenmiş, tembel ya da bencil, açgözlü bazen de haylazca yapılan bir davranış türü" anlamına gelmektedir. Sözcük, "goblin modundayım" ya da "goblin moduna geçiyorum" gibi ifadeleri ile gamsız, sakin, özensiz, rahatına düşkün, istediğini yapmaya eğilimli birey olarak dilimizde de bu yıl sık sık kullanıldı. En tipik örneğini üstünden haftalardır çıkartmadığı pijamaları ile yatakta yediği krakerin kırıntılarının rahatsızlık vermemesi gösterilebilir.Bir diğer sözlük olan Collins Sözlüğü, "Permacrisis" kelimesini "yılın sözcüğü" seçti. Sözlükte "uzun süren istikrarsızlık ve güvensizlik dönemi" anlamına gelen "permacrisis" kalıcı ve kriz sözcüklerinin birleştirilmiş olarak türetilmiş ve "hepkriz", "sürekli kriz" olarak Türkçe' ye çevrilmiştir.var taboolaDivId "";var taboolaPlacement "";if (adServiceConfig.isMobile()) {taboolaDivId "mid-article-thumbnails_mobile1_milliyet-" 6881048;taboolaPlacement"Mid Article Thumbnails_mobile1_milliyet";}else {taboolaDivId "mid-article-thumbnails_desktop1_milliyet-" 6881048;taboolaPlacement "Mid Article Thumbnails_desktop1_milliyet";}window._taboola window._taboola || ;_taboola.push({ mode: 'thumbnails-mid-a', container: taboolaDivId, placement: taboolaPlacement, target_type: 'mix' });_taboola.push({ article: 'auto', url: 'https:www.milliyet.com.tryazarlardusunenlerin-dusuncesiyilin-sozcukleri-ve-siyaset-6881048' });Gaslighting sözçüğü, siyasetçilerin genel olarak duygusal istismarcı ilişkilerin dinamiğine işaret eder ve günümüzde özellikle siyasal alanında Trump ile tekrar yaygın ve sık kullanımı ile gündeme geldi. Bilinen gerçekliğin karşıtı olarak "alternatif doğru" nun kendisinin sunduğu tek gerçeklik olduğunu ileri sürmesi ile "hakikat ötesi" kavramının siyasette yer almasına neden oldu. Kampanya dönemi ve sonrasında söylediğinin, iddialarının çoğunun yalan olduğu ve gaslighting olduğu ileri süren medya ile aradaki soğuk havanın oluşması da boşuna değil şüphesiz. "Bana