BİLGAY DUMAN- Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani'nin 21-22 Mart'ta Türkiye'ye yaptığı ziyaret sonrası, iki ülke arasındaki ilişkilerde yeni "İpek Yolu" diye nitelenen "Kalkınma Yolu Projesi" ile yeni bir heyecan doğmuştu. Ancak 5 Nisan'da Dışişleri Bakanlığı'nın yayımladığı açıklamayla, Türkiye'nin Irak'ın Süleymaniye kentine yönelik uluslararası uçuşlara 3 Temmuz'a kadar hava sahasını kapattığı, Türkiye'den Süleymaniye'ye uçuşların durduğu ilan edildi. 10 gün içerisinde birbiriyle zıtlık taşıyan iki gelişmenin yaşanması dikkat çekici oldu.Ancak Ankara'nın Süleymaniye konusunda rahatsızlığı yeni değil, hatta Türkiye'nin hafızasında Süleymaniye konusunda olumsuz bir imaj var. Süleymaniye, 4 Temmuz 2003'te, ABD askerlerince 11 Türk askerinin başına çuval geçirildiği olayla Türk kamuoyunun hafızalarında yer alırken, özellikle Milli İstihbarat Teşkilatı yetkilileri ve Türk vatandaşlarının terör örgütü PKK tarafından alıkonulduğu olaylarla biliniyor. Tabii bu olaylar tesadüf değil. Bugün de terör örgütü PKK'nın en rahat alan bulduğu Irak şehri Süleymaniye. Peki neden SüleymaniyeBölünme ve KYB'nin etkisiBugün Süleymaniye her ne kadar Irak'ın bir şehri ve Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nin (IKBY) kontrol alanında bir vilayet olsa da, ana aktör, Ekim 2017'de hayatını kaybeden Irak Kürt siyasetinin en önemli isimlerinden Celal Talabani'nin kurucusu olduğu Kürdistan Yurtseverler Birliği yani KYB.1991'deki Körfez Krizi'nin ardından, Irak'ın kuzeyi ve güneyinde uçuşa yasak bölge oluşturulmasıyla, kuzeyde Kürtler tarafından (KDP ve KYB) bir de facto fiili yönetim oluşturuldu. Hatta bu yönetim, 1992'de seçim yaptı ve parlamento kurdu. Mesut Barzani liderliğindeki KDP ve Celal Talabani liderliğindeki KYB'nin eşit paylaşıma sahip olduğu fiili yönetimde sonra başlayan anlaşmazlıklar, iki parti arasında çatışmaya dönüştü. Fiili yönetim Duhok ve Erbil'de KDP'nin (Sarı bölge), Süleymaniye'de ise KYB'nin (Yeşil bölge) kontrolü olacak şekilde ikiye bölündü. İki parti de kendi yönetimsel yapılarını oluşturup, ayrı silahlı güç bile kurdu. Nitekim bu durum, 2003'e kadar fiili biçimde sürerken, 2003'te ABD'nin işgaliyle birlikte Iraklı Kürtler için yeni bir süreç başlamış oldu.var taboolaDivId "";var taboolaPlacement "";if (adServiceConfig.isMobile()) {taboolaDivId "mid-article-thumbnails_mobile1_milliyet-" 6928689;taboolaPlacement"Mid Article Thumbnails_mobile1_milliyet";}else {taboolaDivId "mid-article-thumbnails_desktop1_milliyet-" 6928689;taboolaPlacement "Mid Article Thumbnails_desktop1_milliyet";}window._taboola window._taboola || ;_taboola.push({ mode: 'thumbnails-mid-a', container: taboolaDivId, placement: taboolaPlacement, target_type: 'mix' });_taboola.push({ article: 'auto', url: 'https:www.milliyet.com.tryazarlardusunenlerin-dusuncesisuleymaniye-mesaji-6928689' });2005 anayasasıyla ülkenin kuzeyindeki fiili yönetim, "IKBY" adıyla resmi ve hukuki statü kazanarak Irak'taki tek federe bölge oldu. Bu federatif yapılanma içerisinde KDP ve KYB'nin yanı sıra diğer Kürt partiler, seçimlerle birlikte ortak bir yönetim oluşturmaya çalıştıysa da istikrarlı yapı kurulamadı. Her ne kadar bugün 90'larda olduğu gibi tam olarak ikiye bölünmüş bir yapı olmasa da, fiili bölünmüşlüğün sürdüğünü söylemek yanlış olmaz.Bu bölünmüşlükte, IKBY'deki iktidar mücadelesi olduğu kadar, ideolojik ve siyasal öncelikler de belirleyici konumda. Zira Celal Talabani'nin KDP'den ayrılıp, kayınpederi İbrahim Ahmed'le 1970'lerde KYB'yi kurması, siyasi ve ideolojik farklılıkların yansıması olarak da okunabilir. KYB'nin, sosyalist enternasyonal gelenekten geldiği, seküler ve modernist olduğu söylenebilir. Siyasal ideoloji bakımından terör örgütünün de Marksist-Leninst düşünceyle çıktığı düşünüldüğünde, ideolojik yakınlıktan bahsetmek mümkün. PKK'nın Beka Vadisi'nden çıktıktan sonra kendisine üs edindiği Kandil coğrafyasının, Süleymaniye'ye yakınlığı da unutulmamalı. KDP'nin, PKK ve KYB için ortak rakipdüşman olması, hedef birliği de yaratıyor.KDP KYB dengesiIKBY'deki iç siyasi yapı, KDP-KYB dengesi üzerine kurulu. Ancak Celal Talabani'nin hayatını kaybetmesinden sonra KYB'deki liderlik mücadelesi, 2017'deki referandum süreci