Gözle göremiyoruz, farkında bile olmadan içimize çekiyoruz...

Ağır metaller... Bazıları yaşam için elzem: Demir, çinko, bakır, mangan. Ama fazlası düşmana dönüşüyor. Arsenik, kadmiyum, kurşun, cıva gibi diğerleri ise hiç affetmiyor. Nefesimizden, suyumuzdan, yemeğimizden, hatta ev eşyalarımızdan içimize giriyorlar. Ve çoğu zaman hiçbir belirti vermeden vücudumuzda birikiyor, yıllar sonra etkilerini gösteriyor.

TÜRKİYE'DE GERÇEKLER SERT

Ülkemizde endüstriyel tesislerin metal arıtımı 2000'li yıllarda regülasyona bağlansa da, birçok bölgede hâlâ ağır metal maruziyeti çok yüksek. Bunun sonuçlarıysa sinsi ve kalıcı:

- Kronik yorgunluk

- Kas ve eklem ağrıları

- Sindirim problemleri

- Uyku bozukluğu, sinirlilik

- Bağışıklık sisteminde zayıflama

Bu belirtilerle baş edemiyorsanız, ağır metal testlerini hekiminizle konuşmanın zamanı gelmiş olabilir.

PİRİNÇ TANESİNDEKİ ZEHİR: ARSENİK

Pestisitler, madenler, volkanlar... Arsenik her yerde. Pirinçte, balıkta, suda. ABD'de yapılan analizlerde birçok market pirincinde arsenik ve kadmiyum düzeyleri yüksek çıktı. İklim krizi bu durumu daha da kötüleştiriyor: Karbondioksit arttıkça, pirinçteki arsenik miktarı da artıyor. Çin'deki araştırmalar bu durumun 19 milyon ek kanser vakasına yol açabileceğini gösteriyor.

KURŞUN: SESSİZ ZEKÂ KATİLİ

Kurşunun hikâyesi, modern çağın kara lekelerinden biri. 1970'li ve 80'li yıllara kadar kullanılan kurşunlu benzin, tüm şehirleri sistematik biçimde kirletti. Ancak en trajik örnek, 2014'te ABD'nin Michigan eyaletindeki Flint şehrinde yaşandı.

Tasarruf amacıyla şehrin su kaynağı değiştirildi ve Flint Nehri'nden gelen su, gerekli korozyon önleyici işlemler yapılmadan kurşunlu borulardan geçirilerek hanelere ulaştırıldı. Sonuç: 140 binden fazla kişi kurşunlu suya maruz kaldı.

Aylar boyunca halk suyun renginden, kokusundan ve tadından şikâyet etti; cilt döküntülerini bile suya bağladı. Ekim 2014'te General Motors, suyun makine parçalarına zarar verdiğini fark ederek kendi tesisini şehir şebekesinden ayırdı. Buna rağmen yetkililer geç tepki verdi. Gerçekler ise, bağımsız araştırmacılar ve cesur bir çocuk doktorunun çabasıyla ortaya çıktı: Bazı evlerde suyun kurşun seviyesi, yasal sınırın 70 katına ulaşmıştı. Çocukların kanındaki kurşun oranları da ciddi biçimde yükselmişti.

Bu seviyeler, beyin hasarı, öğrenme güçlüğü ve davranış bozuklukları anlamına geliyordu. Bilim dünyası bugün açıkça söylüyor:

Çocuklar için güvenli kurşun dozu yoktur. Her doz fazladır.

Aylar sonra federal acil durum ilan edildi ve şehir eski su kaynağına döndü. Ancak hasar kalıcıydı. Üstelik kurşun sadece çocukları değil, yetişkinleri de etkiliyor: Yüksek tansiyon, kalp ve böbrek hastalıkları ile doğurganlıkta azalma, uzun vadeli etkiler arasında.

SİGARA DUMANINDAKİ KADMİYUM

İçmek yetmez, yanında bulunmak bile yeter. Sigara dumanı kadmiyum içerir. Boyalar, piller ve kirli topraklarda yetişen sebzeler de aynı şekilde. Kadmiyum; Böbrek yetmezliği, KOAH, Kalp-damar hastalıkları, Kanserle ilişkilidir. Ve ne yazık ki, bugün için kesin bir tedavisi yok. Ancak umut var: Bazı probiyotik mikroorganizmaların kadmiyumun etkilerini azalttığı gösterildi.

BALIKTAKİ CIVA TUZAKLARI

Deniz ürünleri sağlıklı mı Evet, ama... Büyük balıklarda cıva tehlikesi var.

- Köpekbalığı, kılıç balığı, ton balığı, uskumru: FDA bu türleri hamile kadınlar ve çocuklar için riskli sınıfa koyuyor.

Neden

Biyoakümülasyon ve biyomagnifikasyon yüzünden. Atıklar planktonda birikiyor, Küçük balık planktonu, büyük balık küçük balığı yedikçe, civa zincirleme şekilde birikir.

TÜRKİYE'DEKİ RİSKLİ TÜRLER