Günlük hayatımızda farkında olmadan temas ettiğimiz pek çok kimyasal madde var. Bunlardan bazıları zamanla sağlığımız üzerinde ciddi tehditler oluşturabiliyor. Bu maddelerden biri, adı pek sık duyulmasa da etkisi oldukça sinsi ve yıkıcı olan kadmiyum. Endüstriyel faaliyetlerin ve modern yaşamın bir yan ürünü olarak karşımıza çıkan bu ağır metal, hem çevremizi hem de sağlığımızı tehdit ediyor. Gelin beraber kadmiyum nedir, nerelerde bulunur, sağlığımıza nasıl zarar verir ve ondan korunmak için ne gibi önlemler alınmalıdır bir göz atalım.

Nerelerde bulunur

Kadmiyum (Cd), doğada yaygın olarak bulunan bir ağır metaldir. Genellikle çinko, kurşun ve bakır cevherlerinin rafine edilmesi sırasında yan ürün olarak elde edilir. Endüstriyel alanda ise oldukça geniş bir kullanım alanına sahip.

Pil üretimi: Özellikle nikel-kadmiyum (Ni-Cd) pillerde kullanılıyor.

Kaplama ve lehim işleri: Metal yüzeyleri paslanmadan korumak için kadmiyum kaplama yapılıyor.

Boyalar ve plastikler: Kadmiyum bileşikleri bazı pigmentlerde parlak renkler elde etmek için kullanılıyor.

Sigara dumanı: Tütün bitkisi toprağın içindeki kadmiyumu emiyor, bu da sigara dumanında önemli miktarda kadmiyum bulunmasına neden oluyor.

Gıda: Özellikle kadmiyumla kirlenmiş topraklarda yetişen tahıllar, sebzeler ve deniz ürünlerinde izine rastlanabiliyor.

Sanayi atıkları ve çevresel kirlenme: Maden çıkarma, akü üretimi, boya ve plastik endüstrilerinden kaynaklanan atıklar aracılığıyla doğaya karışıyor.

Sağlığa zararları nelerdir

Kadmiyumun insan sağlığı üzerindeki etkileri yavaş ama yıkıcıdır. Genellikle solunum yoluyla ya da ağızdan alındığında vücuda girer ve zamanla birikir. Vücut, kadmiyumu kolay kolay atamaz. Bu da yıllar içerisinde ciddi sağlık sorunlarının ortaya çıkmasına neden olur.

- Böbrek hasarı: Kadmiyum en çok böbreklerde birikir ve zamanla fonksiyonlarını bozar. Protein kaçağı ve böbrek yetmezliği görülebilir.

- Kemik erimesi (Osteoporoz): Kadmiyum, kemiklerde kalsiyum dengesini bozarak kemiklerin zayıflamasına neden olur.

- Solunum yolu hastalıkları: Özellikle sanayi çalışanlarında kadmiyum tozlarının solunması sonucu akciğerlerde kalıcı hasarlar oluşabilir. Akciğer kanseri riski de artar.

- Kanser riski: Dünya Sağlık Örgütü ve Uluslararası Kanser Araştırmaları Ajansı, kadmiyumu insan için "kanserojen" sınıfında değerlendirir.

- Üreme sistemi üzerindeki etkiler: Erkeklerde sperm kalitesini düşürdüğü ve doğurganlığı azalttığına dair çalışmalar var.