Stres, modern yaşamın kaçınılmaz bir parçasıdır ve yaşam süresi üzerinde doğrudan etkileri olduğu kanıtlanmıştır. Kısa vadede stres vücudun hayatta kalma mekanizmalarını devreye sokabilirken, uzun süreli stres (kronik stres), fiziksel ve zihinsel sağlığı olumsuz etkileyerek yaşam süresini kısaltabilir.

Stresin etkileri

Stres, vücut "savaş ya da kaç" tepkisini başlatır, adrenalin ve kortizol gibi hormonlar salgılanır. Bu hormonlar kısa vadede vücuda enerji sağlarken, uzun vadede sürekli yüksek düzeyde kalmaları vücuda zarar verir.

Kortizol

Kortizol, stresle başa çıkmak için vücut tarafından salgılanan hormonlardan biridir. Kısa vadede, bağışıklık tepkisini düzenler, enerji metabolizmasını artırır ve iltihaplanmayı baskılar. Ancak, kronik stres durumunda sürekli yüksek seviyede kortizol salgılanması, bağışıklık sistemini baskılar, iltihaplanmaya neden olur, vücutta oksidatif stres birikimine yol açar. Bu süreçler, yaşlanmayı hızlandıran önemli faktörlerdir.

Oksidatif stres

Kronik stres, hücrelerde serbest radikal üretimini artırarak oksidatif strese yani paslanmaya yol açar. DNA, protein ve lipid yapılarında hasara, telomerlerin kısalmasına ve hücrelerin erken yaşlanmasına yol açar.

İltihaplanma (Enflamasyon) ve kronik hastalıklar

Stres, vücutta kronik bir iltihaplanma durumuna yol açabilir. Kronik enflamasyon, kalp hastalığı, kanser, diyabet, obezite ve nörodejeneratif hastalıklar gibi birçok yaşa bağlı hastalığın gelişiminde önemli bir rol oynar. İltihaplanmanın uzun süre devam etmesi, bağışıklık sisteminin aşırı uyarılmasına ve hücrelerin sürekli olarak hasar görmesine neden olur.

Kalp ve damar sağlığı

Stres sırasında salgılanan adrenalin ve kortizol, kan basıncını yükseltir ve damar duvarlarına zarar verir. Kandaki yağ ve glikoz seviyelerini artırır. Hipertansiyon (yüksek tansiyon), ateroskleroz (damar sertliği) gibi hastalıkların gelişimini hızlandırır.

Bağışıklık sistemi ve enfeksiyonlar

Bağışıklık sistemini baskılar. Vücut enfeksiyonlara karşı daha savunmasız hale gelir, kanser gelişme riski artar.